موتورسواری و دوچرخه سواری بانوان در ایران، تنها یک موضوع ورزشی نمی باشد و همواره با نظرات و انتقادات امنیتی و سیاسی همراه است. این مسئله تبدیل به یک موضوع اجتماعی شده است و آثار و پیامدهای آن با عرف و فرهنگ دینی مردم همخوانی ندارد. اما آیا واقعا موتور سواری و دوچرخه سواری بانوان از نظر قانونی و شرعی مجاز است؟
برای پاسخ اجمالی به این سوال، موتورسواری و دوچرخه سواری دختران در جامعه و منظر نامحرم، اگر موجب جلب توجه شده باشد و با عفت عمومی منافات داشته باشد، جایز نیست. البته بانوان می توانند در محیط های مخصوص موتورسواری و دوچرخه سواری کنند. در این مقاله از دادواره با بررسی دقیق تر این مسئله از نظر مراجع و متن قانون به پاسخ به این سوال می پردازیم.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : همه چیز درباره طرح ترافیک زوج و فرد ۱۴۰۱
دسترسی آسان به سرفصل ها
ممنوعیت دوچرخه سواری زنان از کجا آغاز شد؟
در اردیبهشت ماه سال ۹۸، خبری مبنی بر ممنوعیت دوچرخه سواری بانوان توسط دادستانی اصفهان منتشر شد؛ که طبق آن نیروی انتظامی باید با دوچرخه سواران زن برخورد می کرد. دادستانی اصفهان دلیل این ممنوعیت را اعتراض ائمه جمعه و خانواده های شهدا به دوچرخه سواری دختران در مکان های عمومی اعلام کرد.
با بازتاب این خبر در شبکه های اجتماعی، واکنش های بسیاری توسط مردم وبه خصوص زنان نسبت به این ممنوعیت ابجاد شد. این مسئله تا جایی ادامه پیدا کرد که معاون رئیس جمهور در امور زنان، در رابطه با این موضوع گفت: قانونی نداریم که دوچرخه سواری زنان را منع کرده باشد و برای دوچرخه سواری بانوان در قانون محدودیتی تعریف نشده است.
آیا گواهینامه موتور برای بانوان صادر می شود؟
در مرداد سال ۹۸، پس از اینکه شکایت یک زن موتورسوار مبنی بر عدم صدور گواهینامه موتور باز هم در شهر اصفهان خبرساز شد، دیوان عدالت اداری، حق را به زن موتورسوار داده و پلیس پس از آن ملزم شد تا برای بانوان، گواهینامه موتور صادر کند. از آن پس زنان نیز بدون هیچگونه محدودیتی می توانند نسبت به دریافت گواهینامه موتور اقدام کنند.
بررسی دوچرخه سواری بانوان از نظر قانونی
برای بررسی این مسئله از منظر قانونی، گفته های معاون فرهنگی قوه قضاییه در مورد حکم شرعی و قانونی موتورسواری و دوچرخه سواری خانم ها به این ترتیب است: در اسلام، سوار شدن بانوان بر زین مکروه است ولی حرام نمی باشد. موتورسواری برای بانوان هیچ اشکال شرعی ندارد ولی طبق دستور اسلام که زنان باید با عفاف و حجاب در صحنه اجتماع حاضر شوند، سوار شدن بر موتور ممکن است باعث شود این مورد مشکل ساز شده و کمتر رعایت شود.
سخنگوی قوه قضاییه هم در رابطه با ممنوعیت دوچرخه سواری بانوان توسط دادستان اصفهان، گفته است که این مورد حاصل برداشت ناقص از قانون می باشد. پیش از این نیز اعلام کرده بود که ، دوچرخه سواری زنان اگر با رعایت عفاف و ظوابط شرعی باشد هیچگونه منعی بر اساس قانون ندارد.
حجت الاسلام هادی صادقی، معاونت فرهنگی قوه قضاییه، در رابطه با دوچرخه سواری دختران بیان داشت که : اگرحکم شرعی سوارشدن بر موتور و دوچرخه را از یک فقیه بپرسید، جواب این است که ظاهرا اشکالی ندارد اما اگر با عفاف آن ها منافات داشته باشد، اشکال دارد.
همچنین ایشان در ادامه موضوع موتورسواری خانم ها از منظر شرعی و قانونی گفتند: اگرمیگوییم ذاتا سوار شدن بر زین برای زنان ایرادی ندارد، نمی توان نتیجه گیری کرد که در هر صورتی زنان موتورسواری کنند، چون ممکن است در چند حکم ایرادی نداشته باشد ولی در چند حکم دیگر اشکال پیدا کند. درنتیجه باید برای استفاده از وسایل نقلیه با حفظ عفاف و حجاب، راهکار مناسبی اتخاذ شود.
نظرات مراجع تقلید درباره دوچرخه سواری بانوان
حال به بررسی نظرات مراجع تقلید به این پرسش که آیا دوچرخه سواری و موتورسواری برای بانوان دراماکن عمومی جایز است یا خیر، می پردازیم:
پاسخ آیت الله خامنه ای:
“خانم ها باید از هر کاری که موجب جلب توجه نا محرم مى شود، اجتناب کنند.”
پاسخ آیت الله سیستانی:
” اگر در معرض دید نا محرم باشد و وضع او تحریک کننده باشد جایز نیست.”
پاسخ آیت الله صافی گلپایگانی:
” اجرای این گونه برنامه های خلاف عفّت و غیرت و سنن و تعالیم اسلامی به اسم ورزش در اماکن و معابر عمومی علاوه بر آنکه نمایش و جلوه دادن بدن بانوان به مردان اجنبی است، مستلزم ترویج فحشاء و منکرات و مفاسد عظیمه است و تماشای این برنامه ها و تشویق و ترغیب به آنها حرام است خداوند متعال جامعه اسلامی ما را که در عصر حاضر پرچم اسلام و حاکمیت احکام اسلام را در دنیا به اهتزاز درآورده و مسلمانان را سربلند و عزیز قرار داده از اینگونه خطرات که موجب تشویش اذهان و خدشه دار شدن شخصیت اسلامی ما است حفظ فرماید.”
آیت الله سبحانی تبریزی:
” باسمه تعالی، این قبیل کارها زمینه ساز گسترش گناه در جامعه است، از آن اجتناب شود. والله العالم.”
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی:
” با توجّه به پیامد هاى سوئى که این گونه امور دارد، لازم است از آن پرهیز شود و به وسوسه هایی که این و آن می کنند توجّه نکنند.”
پاسخ آیت لله بهجت:
“هر چه زمینه ساز فساد است، حرام است.”
جمع بندی
همانطور که مشاهده کردید در ایران هیچگونه قانون قطعی برای ممنوعیت دوچرخه سواری و موتورسواری بانوان وجود ندارد و معمولا برخوردهای صورت گرفته بیشتر جنبه جلوگیری دارد. اکثر این برخوردها تعصبی و سلیقه ایست و شهر به شهر متفاوت است. ما در این مقاله از دادواره قصد شفاف سازی این مسئله را داشتیم. حال نوبت شماست، اگر سوال و یا تجربه ارزشمندی دارید میتوانید با ما به اشتراک بگذارید.در این زمینه میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی در مشهد استفاده کنید.
