یکی از اصلی ترین دلایل مردم در بروز اختلافات و ورود به دادگاه های حقوقی موضوع املاک و اموال، عوض منافع و اجرت کار یا تخصصی است که طرف قرارداد از پرداخت آن امتناع کرده و و حق طرف مقابل را نادیده می گیرد. این اجرت یا دستمزد که در قرارداد تعیین شده باشد در قانون مدنی با عنوان اجرت المثل شناخته می شود و قواعد خاصی در خصوص آن وجود دارد.
در این مقاله از دادواره قصد داریم به تعریف اجرت المثل و نکات مرتبط با آن آن بپردازیم.
پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن ادامه مطلب مطالعه کنید : انواع وصیت چیست؟
دسترسی آسان به سرفصل ها
اجرت المثل چیست؟
زمانی که دو نفر با یکدیگر قراردادی را به صورت کتبی یا شفاهی منعقد می کنند که یک نفر با استفاده از تخصص یا توان خود متعهد به انجام عملی می شود و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود که مبلغ معینی را طبق توافق از اموال یا املاک خود به او بپردازد؛ مبلغ تعیین شده در قرارداد اجرت المثل نام دارد.
در قانون مقابل اجرت المثل اصطلاحی تحت عنوان اجرت المسمی قرار دارد که بر خلاف اجرت المثل از پیش و در قرارداد تعیین نمی شود و پس از انجام عمل متناسب با موقعیت و در صورت شرایط خاصی تعیین شده و به نوعی خسارت محس.ب می شود. بنابراین می توان گفت اجرت المثل مربوط به گذشته یعنی پیش از انجام عمل است و اجرت المسمی مربوط به آینده و پس از انجام عمل است.
شرایط طرح دعوای مطالبه اجرت المثل عمل:
برای طرح دعوای مطالبه اجرت المثل عمل وجود شرایط زیر الزامی است:
۱) انجام دهنده عمل، قصد تبرع یا مجانی بودن را نداشته باشد و در قبال دریافت دستمز انجام عمل را تعهد کرده باشد.
۲) در عرف نیز آن عمل یا کار دارای اجر و مزد باشد و مردم بابت انجام آن پول بپردازند.
۳) عمل یا کار و فعالیت بر حسب دستور آن شخص باشد که کار برایش انجام شده است و در انجام آن از حدود قرارداد و حدود متعارف به نفع طرف دیگر قرارداد عبور نکرده باشد.
نکته حائز اهمیت این که برای اعمالی که غیر قانونی و مشروع نباشد نمی توان مطالبه اجرت المثل نمود. چرا که قانون از عمل غیرشرعی و بر خلاف قانون حمایت نمی‌کند.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : اعتبار سند رسمی و سند عادی در مقام دفاع یا دعوا چقدر است؟
اجرت المثل ایام زوجیت:
مهم ترین دعاوی مربوط به اجرت المثل در دادگاه ها، در خصوص مطالبه اجرت المثل زوجه در ایام زوجیت است.
بر اساس قانون هیچ عملی بدون اجرت و مجانی نیست و اعمال اشخاص محترم است و اینکه قاعدتاً در زندگی زناشویی نیز تکالیفی برعهده زوجین از نظر شرعی و قانونی معین شده است که برای انجام این تکالیف هیچ یک از زوجین حق مطالبه اجرت یا عوض را ندارند. اما بر اساس تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی که مقرر نموده چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً بر عهده وی نبوده و عرفاً برای آن کار اجرت المثل باشد به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می دهد.
