دسترسی آسان به سرفصل ها
اقاله چیست؟
معنی لغوی اقاله در فرهنگ لغت به معنای فسخ کردن یا برهم زدن معامله با رضایت است. این ترکیب اقاله قرارداد یک اصطلاح فقهی است و به این معنا اشاره دارد که دو طرف معامله با رضایت کامل، معامله صورت گرفته را برهم بزنند و یکی از راه های فسخ قرارداد هم محسوب می گردد. در صورتی که هر دو طرف معامله یا انعقاد کنندگان آن، برای انحلال معامله رضایت کامل داشته باشند؛ می توانند به این عقد برای همیشه پایان داد. تنها اشخاص حقیقی طرف معامله یا نمایندگان قانونی آن ها می توانند درخواست اقاله قرارداد یا همان فسخ را بدهند.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : تفاوت دو اصطلاح سن قانونی و حکم رشد در چیست؟
تفاوت فسخ با اقاله در چیست؟
نمیتوان گفت که اقاله با فسخ مترادف هم هستند، چون حق فسخ از آن دست اعمالی است که می شود یک طرفه انجام داد و تنها شخصی که قادر به اعمال آن است، دارنده حق فیض است. این شخص میتواند قرارداد را فسخ کرده بدون اینکه طرف دیگر معامله رضایت داشته باشد. ولی در بحث اقاله هر رو طرف قرارداد به رضایت کامل به فسخ معامله خود به توافق می رسند. در اقاله دیگر مثل فسخ طرف های اقاله دارای حق فسخ و خیار نیازی ندارند و نباید دارای ای حق باشند. زیرا ماهیت اقاله با وجود خیار از بین می رود و دیگر نیازی به آن نیست.
همچنین حق فسخ و خیار به وجود دلیلی قانونی یا وجود قراردادی احتیاج دارد، این در حالی است که اقاله به دلیل ویژه‌ای ابدا نیاز ندارد. هرزمان که دو طرف یک عقد، به از بین بردن قرارداد مشترکشان رضایت دهند، قرارداد برای همیشه پایان می گیرد. به اصطلاح قانونی فسخ ایقاع است ولی اقاله را جزء عقود می شمارند. اقاله دیگر نیازی به حکم و غیره ندارد و میتوان با سندی عادی یا رسمی آن را اجرا کرد. در حالی که در فسخ، شما تنها با حکم دادگاه که نشان دهنده صحت قانونی است به درسی آن پی می برید. در اقاله باید عقد دوم صورت پذیرد و لازم الجرا است اما در نوع فسخ عقد دوم نیازی نیست.
آثار اقاله قرارداد چیست؟
اقاله تنها یک وجهی نبوده و علاوه بر تمام کردن قرارداد اثر دیگری نیز به همراه دارد که آن از بین رفتن آثاری است که این معامله داشته است که پس از اقاله از بین می رود. قانونگذار آثاری را که در گذشته نیز ایجاد شده بود را پیش بینی کرده و تعیین تکلیف می کند. پس از اقاله عقدنامه، مالکیت مالی که مورد معامله طرفین قرار گرفته به مالک اولیه خود بازگردانده میشود. اگر پولی نیز در عوض به آن پرداخت شده باشد، قانونگذار آن پول را نیز به پرداخت کننده مال مسترد می کند.
اگر با اقاله مال پرداخت شده مورد معامله از بین رفته باشد، مثل آن یا هم قیمت آن باید پرداخت شود. یک بحث دیگری نیز وجود دارد که اگر در مالی که مورد معامله قرارگرفته است منافعی پدیدآر شود و با اقاله آن منافع هنوز متصل باشد ، متعلق به فروشنده مال است ولی اگر منفصل باشد متعلق به خریدار است. در صورتی که بعد از انجام عقد قرارداد، مالی که مورد معامله قرارگرفته از لحاظ قیمت ارزشمند شود، با اقاله مبلغ اضافه به خریدار تعلق می گیرد.
شرایط اقاله قرارداد شامل چه مواردی است؟
۱-تراضی طرفین: برای انجام اقاله طرفین حقیقی یک معامله یا عقد باید به صورت شفاهی، کتبی یا عملی باید از اقاله این معامله راضی باشند.
۲-اهلیت داشتن: همانطور که هنگام عقد قرارداد طرفین باید شروطی نظیر بالغ بود و عاقل بودن را دارا باشند، هنگام اقاله معامله نیز طرفین باید دارای این همین شرایط بوده و بدون اجبار، اکراه یا اشتباه این قرارداد را فسخ کنند. اگر شخص طرف قرارداد هنوز بالغ یا عاقل نبود، این امر برعهده قیم اوست که میتواند اقاله را جاری کند.
۳- معلوم بودن موضوع اقاله: دو طرف قرارداد باید به طور شفاف و روشن معلوم کنند که قصدشان اقاله کدام معامله است. يا اگر می خواهند قسمتی مشخص را تنها از مال مورد معامله اقاله کنند، بايستی آن را شفاف کنند.
در آخر بهتر است توجه کنید که با اشاره به ماده ۲۸۴ قانون مدنی، تنها گفتار، کردار یا نوشتنی که بر اقاله دلالت کند برای انجام این عمل کافی می باشد. ولی پیشنهاد ما این است که بهتر است به صورت مکتوب این عمل را ثبت نمایید. مکتوب کردن اقاله و امضا کردن طرفین قرارداد پای آن از بروز اختلافات بعدی مثل اختلاف در هر مورد از این عمل، بهترین مدرک برای اثبات درستی اقاله به قاضی می باشد.
جمع بندی :
در این مقاله از دادواره ما سعی کردیم به طور کامل درمورد شرایط اقاله صحبت کنیم ، تفاوت فسخ با اقاله را بیان کنیم و همچنین به تعریف کلی اقاله چیست پرداختیم ، در این مورد اگر صحبت و یا نظری دارید میتوانید از طریق کامنت ها زیر همین پست آن را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید و اگر هم مشکلی در این زمینه دارید میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی آنلاین دادواره استفاده کنید و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
