تعریف مناقصه طبق بند الف ماده ۵۶ آیین نامه مالی و معاملاتی :
مناقصه روشی است رقابتی که از آن برای تامین خدمات و تایمن کالا استفاده می شود. این مناقصات از طرف سازمانهای دولتی بدین شکل که در آن، خریدار کالا یا دریافت کننده خدمت، میتواند با رعایت قواعد و مقرراتی کالا و خدمات مدنظر را با کمترین قیمت ممکن تامین کند. همچنین مناقصه روش ها و مراحل مختلفی برای برگزاری و دعوت مناقصه گران دارد که در ادامه به معرفی هرکدام از آن ها می پردازیم.
تفاوت مناقصه با مزایده در این است که جای خریدار و فروشنده عوض میشود: در این جا خریدار تقاضای خود را برای کالا یا خدماتی اعلام می‌کند و فروشندگان پیشنهاد قیمت فروش را اعلام می‌کنند و این قیمت برای به دست آوردن معامله به طور مرتب کاهش می‌یابد. در پایان پایین‌ترین قیمت برنده مناقصه خواهد بود.
معانی لغوی مناقصه در ادبیات فارسی به کم کردن و رقابت برای کم کردن قیمت چیزی اشاره دارد. اما در تعریف تخصصی ارائه شده در بند الف ماده ۵۶ آیین نامه مالی و معاملاتی مناقصه برای دسترسی به مولفه های اساسی در خدمات و خریدکالا به اجرا گذاشته می شود. طبق این ماده مناقصه فرآیندی رقابتی است برای تامیین کیفیت مورد نظر، که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه گری که کمترین قیمت را پیشنهاد داده، واگذار می شود.
برای درک بهتر این واژه، تفاوت مناقصه و مزایده را بیان می کنیم که جای خریدار و فروشنده عوض می شود. تفاوت مناقصه در این است که خریدار درخواست مدنظرش را برای دریافت کالا یا خدمات اعلام می کند و پیشنهاد قیمت از طرف فروشندگان اعلام می شود. قیمت پیشنهادی برای به دست آوردن این معامله به صورت مرتب کاهش پیدا می کند و در نهایت پایین ترین قیمت اعلام شده برنده مناقصه می شود.
انواع مناقصه چیست ؟
الف– میتوان مناقصات را از منظر مراحل بررسی به دسته های زیر طبقه بندی کرد:
مناقصه تک مرحله ای: در این نوع مناقصه پیشنهادات مناقصه گران در جلسه باز و در همان جلسه برنده مناقصه مشاهده می شود. در این مناقصه دیگر نیازی به ارزیابی فنی و بازرگانی پیشنهادات نیست.
مناقصه دو مرحله ای: این مناقصه بر خلاف قبلی بسته به تشخیص مناقصه گذار، بررسی فنی پیشنهاد ها لازم است. در این نوع مناقصه، پس از تشکیل کمیته فنی بازرگانی، نتایج ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهاد ها را به کمیسیون مناقصه گزارش می دهد. پس از بررسی کمیته فنی بازرگانی، پیشنهاد دهندگانی که امتیاز فنی لازم را کسب کرده باشند، پاکت های قیمتشان مشاهده می شود. بعد از ارزیابی مالی برنده مناقصه مشخص می شود.
ب- همچنین می توان مناقصات را از نظر روش دعوت مناقصه گران به دسته های زیر طبقه‌بندی کرد:
مناقصه عمومی: در این نوع مناقصه، فراخوانی عمومی به روش آگهی عمومی، مناقصه گران را مطلع می کند.
مناقصه محدود: در این نوع مناقصه به صلاح دید و تشخیص بالاترین مقام مناقصه گذار، با بیان ادله محدودیت برگذاری مناقصه عمومی تایید می شود. این مناقصه به صورت ارسال دعوتنامه تنها به مناقصه گران با صلاحیت اطلاع رسانی می شود.
اصطلاحات مناقصه
- مناقصه گر: شخصی است حقوقی یا حقیقی که پس از دریافت اسناد مناقصه در آن شرکت می کند.
- مناقصه گذار: ارگان یا دستگاهی که برگزاری مناقصه بر عهده اوست و مناقصه گذار می تواند شامل ارگانهای زیر باشد: قوای سه گانه کشور، وزارتخانه ها، موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی، شورای نگهبان، موسسات عمومی، بنیادهای انقلاب اسلامی و در نهایت ارگان هایی که شمول قانون بر این واحدها مستلزم ذکر نام است.
- کمیته فنی بازرگانی: این هیئت متشکل از حداقل سه عضوه خبره فنی بازرگانی است که از سمت مقامی از دستگاه مناقصه گذار، صلاحیت دار شناخته شده و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادات و وظایفی مشخص در آیین نامه را عهده دار است.
- ارزیابی کیفی مناقصه گران: به فرآیند ارزیابی که با تشخیص مناقصه گذار یا توسط کمیته فنی به تشخیص وی برای ارزیابی توان انجام تعهدات مناقصه گران انجام میشود.
- ارزیابی مالی: همانطور که در مناقصه دو مرحله ای ذکر شد به فرآیندی که از منظر فنی بازرگانی، مناسبترین قیمت پیشنهادی انتخاب می شود را ارزیابی مالی می نامند.
- ارزیابی شکلی: به فرآیند ارزیابی مستندات ارائه شده و بررسی غیر مشروط و خوانا بودن قیمت پیشنهادی و همینطور بررسی تکمیل بودن اسناد و مهروامضای اصلی آنها ارزیابی شکلی گویند.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : رابطه جنسی در دوران عقد از نظر اسلام و عرف
جمع بندی :
در این مقاله از دادواره سعی کردیم به طور کامل درمورد مناقصه صحبت کنیم ، اصطلاحات مناقصه و انواع مناقصه را بیان کردیم ، در این زمینه اگر سوال و یا مشکلی دارید میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی در مشهد با ما در ارتباط باشید .
