چک برگشتی چیست؟

چک به عنوان مهم ترین سند تجاری است که در ماده ی ۳۱۰ قانون تجارت این طور تعریف شده است :‌«‌ چک نوشته ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد می سازد . »

امروزه چک در روابط مالی میان اشخاص مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل همین اهمیت قوانین متعددی در مورد آن وضع شده است . یکی از بیشترین مفاهیمی که در قوانین مرتبط با چک به آن پرداخته شده ، مفهوم چک بلا محل یا چک پرداخت نشدنی است که در اصطلاح جامعه به آن چک برگشتی نیز گفته می شود .

یکی از مهم ترین دلایل اهمیت چک به عنوان سند تجاری ، سهولت استفاده از آن در داد و ستدهای میان مردم است . به همین دلیل قانون گذار ایران و حتی برخی از کشور های دیگر برخورد خاصی را با چک کرده و از بین تمام اسناد تجارتی فقط برای این نوع از سند جنبه ی کیفری قائل شده اند . به نظر می رسد که هدف قانون گذار از پیش بینی ضمانت اجرای کیفری برای چک این بوده است که چک قائم مقام اسکناس در بین مردم شود و مردم همان میزان اعتباری را که برای اسکناس و وجه نقد قائل می شوند  را برای چک هم قائل شوند .

چک برگشتی چیست

با توجه به این که قانون گذار صدور چک برگشتی را جرم تلقی کرده و وصول آن را از طرق مختلف قانونی امکان پذیر ساخته و با توجه به تعداد کثیر چک های بلامحلی که همه ساله در کشور ما صادر می شوند ،حجم زیادی از پرونده های دستگاه قضایی در خصوص جرایم علیه اموال به این سند تجاری اختصاص داشته و هزینه های اقتصادی و غیر اقتصادی زیادی را به جامعه وارد می کند . در نتیجه بهتر است تا حد امکان هنگام صدور یا دریافت چک دقت لازم را به عمل آورید تا دچار چنین مشکلاتی نشوید .

اما در صورتی که با رعایت همه نکات قانونی و حقوقی ، با چک برگشتی مواجه شدید می توانید با مطالعه ی این مقاله به پاسخ اساسی ترین سوالات در خصوص چک برگشتی برسید ، ما در این مقاله قصد داریم بعد از آشنایی با مفهوم چک برگشتی ، به مواردی که سبب برگشت خوردن چک اشاره کرده و روش های موجود برای وصول آن را بیان کنیم .

چک برگشتی چیست ؟

در مفهوم کلی و با توجه به قانون صدور چک ، کسی که چک صادر می کند باید در تاریخ درج شده در چک ، به اندازه ی مبلغ مندرج در آن در حساب بانکی خود موجودی نقد داشته باشد ، در غیر این صورت دارنده می تواند با مراجعه به بانک و صدور گواهی عدم پرداخت چک را برگشت بزند و علیه صادر کننده اقدامات قانونی انجام دهد .

پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : چک بلامحل و پرداخت نشدنی چه تفاوت هایی با یک دیگر دارند؟

موارد چک برگشتی :

در موارد زیر ، دارنده ی چک می تواند چک را برگشت بزند :

۱) عدم کفایت موجودی حساب و عدم امکان تامین وجه چک از محل سایر حسابهای صادر کننده چک در همان بانک.

۲) عدم انطباق مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه صیاد با اطلاعات برگ چک.

۳) عدم انطباق امضای چک با نمونه امضای معرفی شده توسط مشتری یا وکیل /نماینده قانونی وی در حد عرف بانکی

۴) عدم انطباق اطلاعات هویتی دارنده نهایی با هویت ذینفع چک در استعلام از سامانه صیاد

چک برگشتی

۵) موخر بودن تاریخ چک نسبت به تاریخ اعتبار دسته چک در سامانه صیاد.

۶) صدور دستور عدم پرداخت توسط صادر کننده یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آنها

مطالب مرتبط : چک چیست؟ همه چیز درباره چک در قانون جدید

۷) تشخیص اختلاف در مندرجات برگ چک در چارچوب قوانین مربوط

۸) قلم خوردگی در متن چک در صورت فقدان ظهرنویسی ( پشت نویسی ) مرتبط با تصحیح قلم خوردگی

۹) بسته بودن حساب جاری یا انسداد بخشی از/تمامی موجودی آن از جمله به موجب قانون ،دستور مراجع قضائی یا دستور صاحب حساب یا ذینفع و عدم امکان تامین وجه چک از محل سایر حسابهای صادر کننده چک در همان بانک به گونه ای که امکان برداشت وجه چک بطور کامل میسر نباشد.

۱۰) و سایر موارد به موجب قوانین و مقررات موضوعه

چک برگشتی

نحوه وصول چک برگشتی ( با چک برگشتی چه کنیم؟ ) :

دارنده چک می تواند به یکی از روش های زیر جهت وصول چک برگشتی اقدام نماید :

الف) شیوه ی کیفری که دارنده ی چک با طرح شکایت در دادسرا می تواند تقاضای مجازات حبس یا جزای نقدی را برای صادر کننده آن داشته باشد .

این روش عموما در مدت زمان کوتاه تری به نتیجه می رسد ، چرا که در اغلب موارد صادر کننده برای مواجه نشدن با مجازات کیفری اقدام به پرداخت وجه چک می کند .

ب) مراجعه به دادگاه های حقوقی و صدور اجراییه جهت الزام شخص صادر کننده ی چک به پرداخت وجه آن .

ج) شیوه ی ثبتی ، به این شکل که دارنده ی چک با مراجعه به اداره ی ثبت محل با معرفی اموالی از صادر کننده ، تقاضای صدور اجراییه از اداره ی ثبت و پرداخت وجه چک را می کند .

باید توجه داشت که روش کیفری فقط سبب مجازات صادر کننده ی چک می شود و برای دریافت وجه چک برگشتی باید از طریق حقوقی ، با ارائه ی دادخواست مطالبه ی وجه چک و یا روش ثبتی اقدام کرد .

جمع بندی:

در این مقاله مفهوم چک برگشتی،موارد چک برگشتی و نحوه وصول چک برگشتی را خواندید. اگر سوالی هنوز در ذهن شما باقیست که پاسخ آن را در مقالات دادواره نیافته اید، می‌توانید از بخش نظرات زیر همین پست از ما بپرسید. اگر تجربه ای در این زمینه دارید که ممکن است برای سایر کاربران نیز مفید باشد، از همین بخش با ما به اشتراک بگذارید. فراموش نکنید که همواره می‌توانید برای تمامی خدمات مشاوره حقوقی از جمله مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی انلاین روی دادواره حساب کنید.