اقاله در فرهنگ لغت به معنای برهم زدن یا فسخ کردن معامله با رضایت است. اقاله قرارداد یک اصطلاح فقهی است و به این معناست که دو طرف معامله با رضایت، معامله واقع شده را برهم بزنند و یکی از راه های انحلال قرارداد محسوب می گردد. در صورتی که هر دو طرف معامله یا منعقد کننده قرارداد، برای برهم زدن معامله رضایت داشته باشند؛ می توانند به عقد پایان دهند. تنها عقد کنندگان یا نماینده ی قانونی آن ها می توانند درخواست اقاله قرارداد را بدهند.
توجه داشته باشید که اقاله با حق فسخ مترادف نیست؛ زیرا اعمال حق فسخ یک طرفه است و تنها دارنده حق فیخ امکان اعمال آن را دارد؛ ولو آنکه طرف دیگر راضی نباشد. لیکن در اقاله دو طرف عقد باید باهم توافق کنند برای فسخ معامله و به آن رضایت دهند. از طرف دیگر، اقاله به خیار و حق فسخ نیاز ندارد و در حقیقت خواهان اقاله قرارداد نباید دارای حق خیار باشد. زیرا با وجود یکی از خیارات دیگر به اقاله نیازی نیست. همچنین حق فسخ و خیارات به سبب قانونی یا قراردادی احتیاج دارد، در حالی که اقاله به سبب ویژه‌ای نیاز ندارد و هرگاه دو طرف، به ازاله (از بین رفتن) قرارداد رضایت دهند، قرارداد پایان می گیرد .فسخ ایقاع است اما اقاله جزو عقود است. اقاله را می‌توان با توافق طی سند عادی یا رسمی اجرا کرد اما در فسخ، حکم دادگاه نشان دهنده جواز قانونی اصل صحت آن است. برای اقاله باید عقد دوم صورت بگیرد اما فسخ عقد دوم نیاز ندارد.
اما یکی از رایج ترین مواردی که در آن اقاله اتفاق می افتد، اقاله ملک است که در این مقاله از دادواره قصد بررسی آن را داریم.
پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن ادامه مطلب مطالعه کنید : اقسام مبیع (عین معین،کلی در معین، کلی فی الذمه)
دسترسی آسان به سرفصل ها
اقاله ملک چیست؟
اقاله ملک نیز مانند هر اقاله‌ای دیگر به معنای برهم زدن دو جانبه قرارداد ملکی است که میان طرفین منعقد شده است.
باید توجه داشته باشید که اقاله باعث از بین رفتن تمام اجزای قرارداد و تمامی تعهدات طرفین می‌شود و پس از اقاله نمی‌توان هیچ گونه استنادی نسبت به این قرارداد نمود، فلذا بعد از اقاله به یاد داشته باشید که پول و یا سند باید به حالت قبل باز می‌گردد و دو طرف دیگر هیچگونه تعهدی نسبت به هم نخواهند داشت.
وقتی اقاله قرارداد ملک واقع شود، تعهدات قبلی دو طرف ساقط می شود و دیگر امکان الزام به انجام تعهدات قرار دادی وجود ندارد. برای مثال اگر طی قرارداد مبایعه نامه، یک دستگاه آپارتمان میان دو نفر مورد معامله قرار می گیرد، حتی اگر وجهی بعنوان ثمن معامله رد و بدل شده باشد، باز هم خریدار و فروشنده می توانند قرارداد را اقاله کرده و توافقات را برهم بزنند و حتی ممکن است خسارتی هم شرط شود.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : قرارداد همکاری و موارد الزامی مندرج در قرارداد و شروط آن
اثر اقاله قرارداد در عقود تملیکی مثل خرید ملک
عقود تملیکی به عقودی گفته می شود که یک طرف عقد بر اثر انجام معامله در عوض پرداخت ثمن ، مالی را صاحب می شود و به اصطلاح در مالکیت او در می آید. مانند قرارداد خرید و فروش خانه که خریدار در قبال پرداخت پول مالک خانه می شود. در این نوع قراردادها اگر اقاله ای انحام شود و طرفین قرارداد، وجه نقد و ملک را دوباره جابجا نمایند، یعنی خریدار ملک را بدهد و فروشنده وجه نقد را . در این مورد اگر در زمانی که خریدار ملک را تصرف نموده و آن را مالک شده تغییراتی در خانه ایجاد نموده و موجب افزایش قیمت آن را فراهم آورده باشد، می تواند درخواست آن میزان اضافه قیمت را نماید که بر مبلغ قرارداد ملک اضافه شده باشد.
جمع بندی :
در این مقاله از دادواره سعی کردیم به طور کامل درمورد اقاله صحبت کنیم و اثر اقاله ملک را نیز بررسی کردیم ، در این زمینه اگر سوال و یا مشکلی دارید میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی انلاین با کارشناسان دادواره در ارتباط باشید و سوالات خود را از ما بپرسید.
