دعوای متقابل چیست؟

دعوای متقابل چیست :

دعوای متقابل یکی از راه های دفاعی که در قانون آیین دادرسی مدنی برای خوانده پیش بینی شده است و اگر در جای خود و درست به کار گرفته شود بسیار موثر خواهد بود. دعوای متقابل دعوایی است که خوانده، تحت شرایطی می تواند در مقابل دعوای خواهان به منظور کاستن از محکومیتی که او را تهدید می کند، جلوگیری کلی از این محکومیت و یا حتی گرفتن حکم محکومیت خواهان اصلی به دادن امتیاز، علیه او اقامه نماید.

مثل اینکه (الف) علیه (ب) به خواسته ی خلع ید از ملکی، اقامه ی دعوا می کند اما خوانده دعوای متقابل اقامه می کند و الزام خوانده ی دعوای متقابل را به تنظیم سند رسمی همان ملک به نام خود درخواست می کند.

دعوای متقابل چیست

پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن ادامه مطلب مطالعه کنید : وظایف و اختیارات دادستان چیست

شرایط دعوای متقابل چگونه است :

به جز شرایط عمومی اقامه ی دعوا که باید در دعوای متقابل نیز رعایت شود، شرایط ویژه ای نیز برای دعوای متقابل وجود دارد. ماده ی ۱۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص این طور بیان می کند:« خوانده می تواند در مقابل ادعای خواهان اقامه دعوا نماید. چنین دعوایی در صورتی که با دعوای اصلی ناشی از یک منشاء بوده یا ارتباط کامل داشته باشد، دعوای متقابل نامیده شده و تواما رسیدگی می شود و چنانچه دعوای متقابل نباشد، در دادگاه صالح به طور جداگانه رسیدگی خواهد شد.

بین دو دعوا وقتی ارتباط کامل موجود است که اتخاذ تصمیم در هریک موثر در دیگری باشد.» بنابراین شرایط دعوای متقابل را می توان این طور بیان کرد:

۱) خوانده علیه خواهان اقامه نماید: دعوای متقابل الزاما از سوی خوانده اقامه می شود، خوانده شخصی است که دعوا علیه او اقامه شده که می تواند در مقام دفاع، نسبت به اقامه ی دعوای متقابل اقدام نماید.

۲) با دعوای اصلی وحدت منشا یا ارتباط کامل داشته باشد: دعوایی که خوانده علیه خواهان اقامه می نماید، در صورتی دعوای متقابل به شمار می رود که از یک منشا بوده یا ارتباط کامل داشته باشد. منظور از منشا یا سبب دعوا، رابطه ی حقوقی مشخصی است که بر عمل یا واقعه ی حقوقی و یا قانون مبتنی بوده و بر اساس آن، خواهان خود را مستحق مطالبه می داند. مانند این که موجری به خواسته مال الاجاره معوقه ی مورد اجاره علیه مستاجر اقامه ی دعوا و مبلغی را مطالبه می کند و مستاجر که در این دعوا خوانده می باشد، در مقابل دعوای خواهان، اقامه ی دعوا و مبلغی را مطالبه نماید که در ملک هزینه کرده و طبق قرارداد اجاره که منشا ادعای خواهان دعوای اصلی است، به عهده ی موجر است.

علاوه بر این دعوای متقابل ممکن است با دعوای اصلی دارای منشا واحد نباشد اما ارتباط کامل وجود داشته باشد. مطابق بخش دوم ماده ی ۱۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی:« … بین دو دعوا وقتی ارتباط کامل موجود است که اتخاذ تصمیم در هریک موثر در دیگری باشد.» مثل اینکه خریدار اتومبیلی با استناد به قرارداد عادی بیع، دعوای الزام فروشنده به تنظیم سندرسمی را اقامه نماید و فروشنده ( خوانده اصلی ) با طرح دعوای متقابل، استرداد اتومبیل را که در ید خواهان (خریدار) است، درخواست کند.

پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : مجازات خرید، فروش و قاچاق مشروبات الکلی چیست؟

۳) در مهلت مقرر اقامه شود: به موجب ماده ی ۱۴۳ قانون آیین دادرسی مدنی:« دادخواست دعوای متقابل باید تا پایان اولین جلسه دادرسی تقدیم شود و اگرخواهان دعوای متقابل را در جلسه دادرسی اقامه نماید، خوانده می تواند برای تهیه پاسخ و ادله خود تاخیر جلسه را درخواست نماید. شرایط و موارد رد یا ابطال دادخواست همانند مقررات دادخواست اصلی خواهد بود.»

جمع بندی :

در این مقاله سعی کردیم به طور کامل درمورد دعوای متقابل صحبت کنیم و شرایط آن را بررسی کنیم ، حال نوبت شماست . اگر مسئله ای در این زمینه دارید و یا مورد حل نشده ای برایتان باقی مانده است میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی در مشهد دادواره با ما در ارتباط باشید.