رشوه دادن و رشوه خواری از جمله جرایمی است که در دسته جرایم علیه آسایش عمومی قرار می گیرد چراکه رشوه دادن و رشوه خواری سبب می شود که اموری که خلاف قانون و مقررات است به وسیله رشوه انجام گیرد و یا اینکه با رشوه دادن بتوان زمان انجام کاری را عقب و جلو کرد و در کل رشوه دادن و رشوه خواری سبب می شود توازن در جامعه بهم بخورد و نظم و آسایش عمومی مختل گردد. در وقوع این جرم دو شخص دخیل هستند؛ فرد رشوه دهنده که در اصطلاح راشی نامیده می شود و فرد رشوه گیرنده که مرتشی نام دارد.
در این مقاله از دادواره قصد داریم به بررسی دقیق جرایم و مجازات های مرتبط با مفهوم رشوه بپردازد.
پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن ادامه مطلب مطالعه کنید : دادگاه بدوی چیست؟
دسترسی آسان به سرفصل ها
رشوه چیست؟
رشوه در لغت نامه عمید به معنی پرداخت پول برای انجام دادن کار می باشد. این واژه از کلمه رشو گرفته شده و به معنی مالی است که برای ضایع کردن حقی یا انجام کاری بر خلاف وظیفه یا صادر کردن حکمی بر خلاف حق و عدالت به کسی داده شود.
در ماده ۳ قانون مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری و ماده ۵۸۸ قانون تعزیرات به رشوه اشاره شده که به معنی دادن وجه، مال یا سند به مامور دولت یا کارکنان شاغل در نهاد های عمومی و افراد ماده ۵۸۸ برای انجام دادن یا انجام ندادن وظایف مرتبط با سازمان محل اشتغال آنها است.
رشاء یا رشوه دادن، به این معناست که فردی وجه، مال، سند و… را به مامور دولت در ازای انجام امری و یا در ازای خودداری از انجام امری به رایگان بدهد. این عمل نسبت به افراد عادی نیست و گیرنده رشوه بایستی حتما کارمند دولت باشد.
مجازات رشوه دادن یا رشا چیست؟
ماده ی ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) در بیان مجازات رشاء اینطور بیان می کند:« هر کس عالماً و عامداً برای اقدام به امری یا امتناع از انجام امری که از وظایف اشخاص مذکور در ماده (۳) قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۳۶۷/۹/۱۵ مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌باشد وجه یا مالی یا سند پرداخت وجه یا تسلیم مالی را‌مستقیم یا غیر مستقیم بدهد در حکم راشی است و بعنوان مجازات علاوه بر ضبط مال، ناشی از ارتشاء به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا (۷۴)ضربه شلاق محکوم می‌شود.
تبصره – در صورتیکه رشوه‌دهنده برای پرداخت رشوه مضطر بوده و یا پرداخت آنرا گزارش دهد یا شکایت نماید از مجازات حبس مزبور معاف خواهد بود و مال به وی مسترد می‌گردد.»
ارتشاء یا رشوه گرفتن،ربه این معناست که کارمند دولت در ازای انجام امری که مربوط به وظیفه اوست و یا مربوط به سازمانی است که در آن به کار اشتغال دارد، وجه، مال و یا سندی رااز دیگر افراد دریافت نماید. چنانچه هر کدام از کارمندان دولت وجه، مال و یا سندی را که به آن ها تسلیم می گردد را قبول نمایند مرتکب جرم ارتشاء و یا رشوه خواری شده اند.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : تفاوت ردیف فرعی پرونده با شماره پرونده و شماره بایگانی
مجازات رشوه گرفتن چیست؟
قانون گذار در ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشاء و کلاهبرداری، مجازات ارتشاء را با توجه به سمت رشوه گیرنده مشخص نموده است. مجازات رشوه گیرنده با توجه به سمت او حبس، جزای نقدی، شلاق تا ۷۴ ضربه و انفصال موقت و یا دائم از خدمات دولتی است.
به موجب مواد مذکور، مرتکبین رشوه عبارتند از :
- مامورین دولتی: ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس، کلاهبرداری فقط مستخدمین و مامورین دولتی اعم از قضایی و اداری یا شوراها یا شهرداری ها یا نهادهای انقلابی و بطور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح یا شرکتهای دولتی یا سازمانهای دولتی وابسته به دولت و یا مامورین به خدمات عمومی خواه رسمی یا غیر رسمی را در صورت در یافت مال، مرتشی می داند.
- داوران، ممیزان و کارشناسان: ماده ۵۸۸ کتاب تعزیرات اشخاص زیر را مشمول ارتشا می داند اما بر خلاف جرم رشوه ماده ۳ قانون تشدید که جرمی مطلق است وقوع این جرم منوط به اظهار نظر است و جرمی مقید است.و مخصوص غیر کارمند دولت نیز است.
هر یک از داوران و ممیزان و کارشناسان اعم از این که توسط دادگاه معین شده باشد یا توسط طرفین، چنانچه در مقابل اخذ وجه یا مال به نفع یکی از طرفین اظهار نظر یا اتخاذ تصمیم نماید. - نظامیان: ماده ۱۱۸ قانون جرایم نیروهای مسلح
جمع بندی :
در این مقاله از دادواره سعی کردیم به طور کامل درمورد رشوه چیست و مجازات آن را به دقت بررسی کنیم ، سعی کردیم درمورد مجازات رشوه دادن و مجازات رشوه گرفتن را بررسی کنیم ، در این زمینه اگر سوال و یا مشکلی داشتید میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی انلاین با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
