قبل از این که به این سوال پاسخ دهیم باید بدانیم که :
دسترسی آسان به سرفصل ها
ترافع در اصطلاح به چه معناست؟
ترافع در لغت به معنای بلند کردن اشیاء به وسیله دو نفر می باشد اما در اصطلاح به معنای آن است که دو نفر دعوای خود را نزد قاضی ببرند در نتیجه رسیدگی ترافعی در اصطلاحات حقوقی به معنای بردن دعوا نزد قاضی برای رسیدگی و حل مشاکل می‌باشد
در واقع رسیدگی ترافعی به معنای آن است تا به هر کدام از طرفین دعوا( مدعی، مدعی علیه ) فرصت آن داده شود تا بتوانند از خود و ادعایشان دفاع نموده و حق خود را تثبیت نمایند که به این اصل ،اصل تعادل ترافعی یا تناظر نیز گفته میشود
با توجه به ماده ۳۵۹ قانون آیین دادرسی کیفری اظهار می‌دارد : «
رسیدگی در دادگاه به صورت ترافعی و به ترتیب زیر انجام می شود:
الف- قرائت کیفر خواست توسط منشی دادگاه یا استماع عقیده دادستان یا نماینده وی در مواردی که طبق قانون، پرونده با بیان ادعای شفاهی در دادگاه مطرح شده است.
ب – استماع اظهارات و دلایل دادستان یا نماینده وی که برای اثبات اتهام انتسابی ارائه می شود.
پ – استماع اظهارات شاکی یا مدعی خصوصی که شخصاً یا از سوی وکلای آنان بیان می شود.
ت – پرسش از متهم راجع به قبول یا رد اتهام انتسابی و استماع دفاعیات متهم و وکیل او، که عیناً توسط منشی در صورتمجلس قید می شود.
ث – در صورت انکار یا سکوت متهم یا وجود تردید در صحت اقرار، دادگاه شروع به تحقیقات از متهم می کند و اظهارات شهود، کارشناس و اهل خبره ای که دادستان یا شاکی، مدعی خصوصی، متهم و یا وکیل آنان معرفی می کنند، استماع می نماید.
رسیدگی ترافعی به چه معناست؟
ج – بررسی وسایل ارتکاب جرم و رسیدگی به سایر ادله ابرازی از سوی طرفین و انجام هر نوع تحقیق و اقدامی که دادگاه برای کشف واقع، ضروری تشخیص می دهد.
پس استنباط میکنیم که رسیدگی در دادگاه حتما به صورت ترافعی صورت میگیرد و دارای مراتب خاص خود می‌باشد در نتیجه ترافعی بودن یکی از مهم ترین اصول دادرسی عادلانه است
یکی از سوالات مطروحه در این بحث آن است که اهمیت اصل ترافعی بودن رسیدگی در کجاست
پاسخ به این سوال آن است که این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که موجب اطمینان بخشی مردم به دادگاه و قاضی میشود یعنی دادگاه برای نشان دادن حسن نیت خود و قاضی برای اثبات عادلانه بودن حکمش چندین اصل را رعایت می‌کنند که یکی از این اصول ، اصل ترافعی بودن است
که در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲در ماده دو در این باره آمده است «دادرسی کیفری باید منصفانه و عادلانه باشد و حقوق طرفین دعوی را تضمین کند…» که این ماده هم بر رعایت عدالت که یکی از مصداق های آن رسیدگی ترافعی است دلالت میکند
پیشنهاد میکنیم مقاله کلاهبرداری چیست را مطالعه کنید .
مادۀ ۵ آیین دادرسی کیفری بر رعایت حقوق متهم تاکید میکند که مهر تایید دیگری بررعاژت عدالت است
رسیدگی در امور مدنی به دو دسته امور ترافعی و امور غیر ترافعی تقسیم میشود :
امور ترافعی در مقابل امور غیر ترافعی قرار گرفته اند
به طور کل امور ترافعی یعنی اموری که در حل آن ها منازعه و اختلاف میان طرفین موجود باشد و طرفین برای حل اختلاف و دعوا و اجرای عدالت به دادگاه رجوع کنند و خواستار رسیدگی شوند اما با توجه به ماده یک قانون امور حسبی که اظهار می‌دارد : «امور حسبی اموری است که دادگاه‌ها مکلفند نسبت به آن امور اقدام نموده و تصمیمی اتخاذ نمایند بدون اینکه رسیدگی به آنها متوقف بر وقوع اختلاف و منازعه بین اشخاص و اقامه دعوی از طرف آنها باشد.» در نتیجه امور غیر ترافعی مانند امور حسبی هستند یعنی همانطور که در ماده یک بیان شده دادگاه ها موظف هستند نسبت به انجام آن ها اقدام کنند بدون آن که اختلافی دراین امور موجود باشد
وقتی درباره امور ترافعی حکمی صادر شود آن حکم نسبی می‌باشد یعنی آن حکم تنها درباره آن دو نفر لازم الاجرا می‌باشد
رسیدگی به امور ترافعی از زمانی شروع میشود که فرد ذی نفع یا وکیلش یا نماینده تام الاختیارش به طور شرعی و قانونی رسیدگی به دعوا را خواستار باشند با درخواست وی دادرسی آغاز میشود اما تا زمانی که اظهارات شنیده نشده و ادله به دادگاه ارائه نشده و ادله بررسی نشده است هیچ تصمیمی گرفته نمیشود و حکمی صادر نمیشود
جمع بندی :
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل درمورد رسیدگی ترافعی صحبت کنیم اگر در این زمینه باز هم سوالی دارید میتوانید با ما درمیان بگذارید و اگر هم تجربه ارزشمندی دارید میتوانید در قسمت نظرات همین پست آن را به اعلام کنید . فراموش نکنید که خدمات مشاوره حقوقی تلفنی در مشهد دادواره همسراه در خدمت شماست.
