انواع وصیت چیست؟

انواع وصیت چیست :

وصیت عمل حقوقی است که به موجب آن وصیت کننده (موصی) به طور مستقیم یا بواسطۀ دیگری در اموال یا حقوق خود برای بعد از مرگ تصرف می کند و در قانون مدنی ایران به موجب ماده ی ۸۲۵ قانون مدنی، وصیت بر دو قسم است؛ وصیت عهدی و وصیت تملیکی.

ماده ی ۸۲۶ قانون مدنی در تعریف انواع وصیت و عناصر آن ها این طور بیان می کند:« وصیت تملیکی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند.

وصیت عهدی عبارت است از اینکه شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مامور می نماید.

‌وصیت کننده موصی، ‌کسی که وصیت تملیکی به نفع او شده است موصی له،‌ مورد وصیت موصی‌به و کسی که به موجب وصیت عهدی ولی بر مورد ثلث یا بر صغیر قرار داده میشود وصی نامیده می شود.»

به جهت اهمیت این عمل حقوقی در جامعه و پیامدهایی که پس از فوت شخص برای اموال و یا تعهدات او دارد، در این مقاله از دادواره به بررسی دقیق انواع وصیت اعم از تملیکی و عهدی و همچنین انواع وصیتنامه خواهیم پرداخت.

پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن ادامه مطلب مطالعه کنید : اعتبار سند رسمی و سند عادی در مقام دفاع یا دعوا چقدر است؟

وصیت تملیکی:

همانطور که پیش تر بیان کردیم قانون گذار در فراز اول ماده ی ۸۲۶ قانون مدنی در تعریف وصیت تملیکی اینگونه بیان می کند: وصیت تملیکی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند.

بنابراین زمانی که شخصی مال یا منفعتی را برای پس از مرگ خود به صورت بلاعوض و رایگان تملیک کند وصیت تملیکی محقق شده است. به کسی که وصیتی می کند موصی ، کسی که وصیت تملیکی به نفع او شده است موصی له و به مورد وصیت موصی به گفته می شود.

نکته حائز اهمیت در این نوع از وصیت این است که وصیت فقط تا ثلث اموال جایز است و در صورتی که موصی بیش از یک سوم اموال خود را وصیت تملیکی کرده باشد، ورثه باید میزان مازاد را تنفیذ کنند.

در نهایت در وصیت تملیکی ، قبول یا رد وصیت بعد از فوت موصی معتبر است ؛ به این معنا که اگر موصی له قبل از فوت موصی مورد وصیت را رد کند ، بعد از فوت موصی می تواند وصیت را قبول یا رد نماید . اما اگر وصیت را قبول کرد ، دیگر نمی تواند آن را رد کند.

وصیت عهدی:

مطابق فراز دوم ماده ی ۸۲۶ قانون مدنی: وصیت عهدی عبارت است از اینکه شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مامور می نماید. که به شخص مامور شده، وصی گفته می شود.

وصیت عهدی مطابق ماده ۸۳۴ قانون مدنی جزء ایقاعات است . به این معنا که در وصیت عهدی قبول شرط نیست ؛ لیکن وصی می تواند مادام که موصی زنده است وصایت را رد کند و اگر قبل از فوت موصی رد نکرد ، بعد از آن حق رد ندارد، حتی اگر جاهل به مفاد وصیت بوده باشد.

انواع وصیت نامه:

به وصیتی که به صورت مکتوب و نوشته تنظیم شده باشد، وصیت نامه می گویند که متناسب با نحوه تنظیم آن انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

۱) وصیت نامه خود نوشت:

وصیت نامه خودنوشت به خط وصیت‌کننده است و دارای تاریخ به روز، ماه و سال به همراه امضای وصیت ‌کننده است.

در بسیاری از موارد، اشخاص برای پنهان نگه داشتن وصیت خود و عدم نیاز به پرداخت هزینه های محضر این نوع وصیت را ترجیح می دهند. بنابراین داشتن اطلاعات و آگاهی کامل از مباحث حقوقی و قانونی مرتبط با وصیت در این نوع از وصیت نامه اهمیت زیادی دارد، چرا که اشتباهات و ناآگاهی فرد هنگام تنظیم آن ممکن است باعث بی اعتباری وصیت شود.

۲) وصیت نامه رسمی:

بهترین نوع وصیت‌ نامه، وصیت ‌نامه رسمی است؛ زیرا امکان دخل و تصرف و جعل در آن وجود ندارد. به علاوه با ثبت این نوع از وصیت در دفاتر اسناد رسمی،‌ نگرانی‌های ناشی از گم شدن، تحریف شدن و از بین بردن وصیت ‌نامه از بین می‌رود و اراده وصیت‌کننده از خطرات و وقوع حوادث مصون می‌ماند.

ضمن اینکه وصیت ‌نامه رسمی، سندی رسمی و لازم‌الاجرا به شمار می‌رود و مفاد آن خواه ناظر به اموال منقول باشد و خواه ناظر به اموال غیرمنقول،‌ بدون نیاز به حکم دادگاه، قابل اجرا است.

پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : رجوع از هبه چطور امکان پذیر است و شرایط آن چیست؟

۳) وصیت نامه سرّی:

وصیت نامه‌ سرّی، وصیتی است که توسط موصی امضاء و لاک مهر می شود و در اداره ثبت محل اقامت او یا محل دیگری که در آیین نامه وزارت دادگستری معین شده است، به امانت گذاشته می شود. بنابراین این نوع از وصیت ترکیبی از وصیت نامه رسمی و خود نوشت است. لیکن برخلاف وصیت خودنوشت به خط هرکسی می‌تواند باشد اما باید به امضای شخص وصیت‌ کننده برسد و طبق قانون باید به اداره‌ ثبت محل اقامت وصیت‌ کننده یا در مکانی که آیین‌نامه‌ مذکور تعیین کرده تحویل داده شود.

همچنین توجه داشته باشید که مطابق قانون امور حسبی شخص بی سواد نمی تواند وصیت نامه سرّی تنظیم کند.

جمع بندی:

در این مقاله با بیان مفهوم وصیت به بررسی انواع وصیت اعم از عهدی و تملیکی پرداختیم و همچنین انواع وصیت نامه را شرح دادیم.در این مورد اگر سوالی دارید میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی انلاین و مشاوره حقوقی تلفنی با کارشناسان دادواره در ارتباط باشید و اگر هم تجربه ارزشمندی دارید میتوانید آن را در قسمت نظرات و  در زیر همین پست آن را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.