اعتبار سند رسمی و سند عادی در مقام دفاع یا دعوا چقدر است؟

اعتبار سند رسمی و سند عادی:

یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوا در امور مدنی سند است. ماده ی ۱۲۸۴ قانون مدنی این گونه سند را تعریف می کند:« سند عبارت است از هر نوشته که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد.» در نتیجه دو رکن اصلی هر سندی، نوشته بودن و قابل استناد بودن در مقام دفاع و دعواست.

همچنین طبق ماده ی ۲۸۶ قانون مدنی:« سند بر دو نوع است: رسمی و عادی.» علت این تقسیم بندی در قانون، تفاوت در میزان اعتبار آن هاست و همان طور که از عناوین آن ها پیداست سند رسمی در مراجع قضایی و اداری از اعتبار بیشتری برخوردار است. اما به طور کلی میزان اعتبار هر یک در مقام دفاع یا دعوا چقدر است؟ در راستای پاسخ به این موضوع، در این مقاله از دادواره قصد بررسی اسناد رسمی و عادی و میزان اعتبار آن ها را داریم.

پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن ادامه مطلب مطالعه کنید : مراحل سند زدن چیست؟

اعتبار سند رسمی و سند عادی

سند رسمی:

ماده ی ۱۲۷۸ قانون مدنی در تعریف سند رسمی بیان می کند:« اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات‌ قانونی تنظیم شده باشند رسمی است.» علاوه بر این  در ماده ۱۶ آیین نامه دفاتر اسناد رسمی آمده است که : هیچ سندی را نمی توان تنظیم و در دفتر اسناد رسمی ثبت نمود مگر آنکه موافق با مقررات قانون باشد.

اعتبار اسناد رسمی از نظر قانون گذار در مقام دفاع و طرح دعوا به قدری بالاست که انکار یا تردید را علیه آن مسموع ندانسته و اصل صحت را بر آن لازم‌الاتباع می‌داند، مگر آنکه علیه آن ادعای جعل شود.

همچنین طبق ماده ی ۱۲۹۱ قانون مدنی، اسناد عادی در دو مورد اعتبار اسناد رسمی را خواهند داشت. به موجب این ماده:« اسناد عادی در دو مورد اعتبار اسناد رسمی را داشته درباره طرفین و وراث و قائم مقام آنان معتبر است :

۱) گر طرفی که سند بر علیه او اقامه شده است صدور آن را از منتسب‌ الیه تصدیق نماید.

۲) هر گاه در محکمه ثابت شود که سند مزبور را طرفی که آن را تکذیب یا تردید کرده فی‌الواقع امضاء یا مهر کرده است.»

مندرجات هر سند اعم از رسمی و عادی علیه اشخاصی که آن را امضا کرده‌اند و نیز قائم‌مقام قانونی آنها معتبر است و علی‌القاعده نمی‌توان آن را به اشخاص ثالث تحمیل کرد اما به موجب ماده ۱۲۹۰ قانون مدنی، اعتبار اسناد رسمی نسبت به اشخاص ثالث در صورتی است که قانون تصریح کرده باشد.

پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : اثبات مالکیت املاک بدون سند چگونه است؟

سند عادی:

مطابق ماده ی ۱۲۸۹ قانون مدنی:« غیر از اسناد مذکوره در ماده ۱۲۸۷ سایر اسناد عادی است.» بنابراین اسنادی که خارج از اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفتر اسناد رسمی یا در نزداشخاصی غیر از مامورین رسمی تنظیم شود، سند عادی خواهد بود.

امضا مهمترین رکن سند عادی است، اسناد عادی هیچ یک از ارکان سند رسمی را ندارد و تنها رکن سند عادی، امضای منتسب‌الیه است. بنابراین طبق ماده ی ۲۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی طرف می‌تواند در مقابل ارایه سند عادی سکوت کند یا اصالت آن را بپذیرد یا می‌تواند خط، امضا، مهر یا اثر انگشت منتسب به خود را انکار یا نسبت به آن تردید کند.

به طور کلی اصلی ترین تفاوت میان اسناد رسمی و اسناد عادی، قواعد حاکم بر تعرض پذیری است. به این صورت که اولا تعرض‌ پذیری اسناد عادی عام و فراگیر است و برای دفاع در مقابل اسناد عادی می‌توان از انواع تعرض اعم از جعل، انکار و تردید استفاده کرد؛ ثانیا تکرار تعرض به سند عادی امکان‌پذیر است

جمع بندی :

در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که اعتبار سند رسمی و سند عادی در مقام دفاع یا دعوا چقدر است؟ و هر یک از سند های رسمی و سند های عادی را مورد بررسی قرار دادیم ، حال نوبت شماست ! اگر در این زمینه همچنان مشکلی دارید میتوانید از طریق مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی انلاین با کارشناسان دادواره در ارتباط باشید.