سرقت به عنوان رایج ترین جرم علیه اموال و مالکیت در اکثر جوامع شناخته می شود . ماده ی ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی در تعریف سرقت اینطور بیان می کند که : « سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است . » بنا بر این هر گاه فردی اقدام به ربودن مال شخص دیگری ( اعم از حقیقی یا حقوقی ) کند ، سارق محسوب می شود .
در یک دسته بندی کلی ، سرقت در قوانین کیفری ما به دو دسته تقسیم می شود :
۱) سرقت حدی : یکی از انواع سرقت است که مجازات آن حدی بوده و توسط خداوند تعیین شده است . برای تحقق این نوع از سرقت باید شروط مندرج در ماده ی ۲۶۸ وجود داشته باشد تا بتوان سارق را به مجازات حد محکوم کرد . در صورتی که سرقت حتی یک مورد از آن موارد را نداشته باشد ، به سرقت تعزیری تبدیل شده و مستوجب حد نخواهد بود .
۲) سرقت تعزیری : به طور کلی هر گاه سرقت فاقد یکی از شرایط سرقت حدی باشد ، تعزیری محسوب شده و قانون گذار برای آن انواع متعددی را پیش بینی کرده است که قاضی متناسب با نوع آن ، برای سارق تعیین مجازات می کند .
اما از مهم ترین سوالاتی که پس از وقوع سرقت برای بزه دیده ی آن مطرح می شود این است که تا چه زمانی برای طرح شکایت فرصت دارند . شاید برای شما یا یکی از اطرافیانتان این اتفاق افتاده باشد که از وقوع جرمی متضرر شده باشید اما دادسرا به علت گذشت زمان طولانی از وقوع جرم شکایت شما را نپذیرفته باشد ، به این مدت ، مرور زمان گفته می شود که در قانون مجازات اسلامی به معنای مدت زمانی است که پس از آن امکان شکایت ، تعقیب متهم ، صدور و اجرای حکم وجود ندارد ؛ بنابراین اطلاع از مرور زمان هر جرم و مدت آن امری ضروری بنظر می رسد .
به این دلیل که یکی از بیشترین سوالات و ابهامات در خصوص مرور زمان ، به مرور زمان جرم سرقت مربوط می شود در این مقاله از دادواره قصد بررسی مرور زمان جرم سرقت را داریم .
مرور زمان جرم سرقت
دسترسی آسان به سرفصل ها
مرور زمان سرقت :
پیش از هرچیز باید بدانید از آن جایی که مجازات سرقت حدی ، مجازات شرعی بوده و قانون گذار در تعیین آن نقشی نداشته لذا مشمول مرور زمان های شکایت ، تعقیب ، صدور حکم و اجرای مجازات نمی شود و بزه دیده ی آن در هر زمانی می تواند اقدام به پیگیری پرونده ی خود کند .
اما در خصوص مرور زمان سرقت های تعزیری ؛ در قوانین کیفری ایران چهار نوع مرور زمان پیش بینی شده است :
۱) مرور زمان شکایت : به معنای انقضاء مدت از تاریخ اطلاع بزه دیده از وقوع یک جرم قابل گذشت و عدم شکایت از متهم است که پس از آن او دیگر نمی تواند از متهم شکایت کند .
مطابق ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی ، مرور زمان شکایت اصولا در همه جرایم یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم است .
۲) مرور زمان تعقیب : که عبارت از گذشت مدتی از تاریخ وقوع جرم است که بعد از آن ، متهم دیگر قابل تعقیب نیست .
۳) مرور زمان صدور حکم : به معنای انقضای مدتی از انجام آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی در پرونده تا صدور حکم قطعی شکل می گیرد .
۴) مرور زمان اجرای مجازات : به معنای گذشت مدتی از تاریخ قطعی شدن حکم محکومیت است که پس از آن دیگر امکان اجرای آن نسبت به محکوم علیه وجود ندارد .
مرور زمان جرم سرقت
حال که با مفهوم مرور زمان آشنا شدیم به بررسی انواع مرور زمان سرقت می پردازیم :
با توجه به اینکه سرقت جرمی غیرقابل گذشت است ، مشمول مرور زمان شکایت نمی شود و حتی در صورت عدم شکایت شاکی از سوی دادستان قابل تعقیب است .
با توجه به اینکه در قانون مجازات اسلامی قانونگذار چند نوع سرقت را پیش بینی کرده است ، مرور زمان هریک متفاوت محاسبه می شود .
۱) سرقت موضوع ماده ۶۵۳ ؛ راهزنی در راه ها و شوارع : مرور زمان تعقیب ۱۵ سال و مرور زمان اجرای مجازات ۲۰ سال .
پیشنهاد میکنیم مقاله سرقت و انواع آن از نظر قانون – مجازات سرقت را مطالعه کنید.
۲) سرقت موضوع ماده ۶۵۲ ؛ سرقت مسلحانه و یا مقرون به آزار : مرور زمان تعقیب ۱۵ سال و مرور زمان اجرای مجازات ۲۰ سال .
۳) سرقت موضوع ماده ۶۵۴ ؛ سرقت در شب و سارقین دونفر یا بیشتر باشند و حداقل یک نفر از آن ها دارای سلاح ظاهر یا مخفی باشد : مرور زمان تعقیب ۱۵ سال و مرور زمان اجرای مجازات ۲۰ سال .
۴) سرقت موضوع ماده ۶۵۶ و دارای یکی از شرایط ؛ سرقت در محل سکونت ، سرقت در مکان دارای حرز ، سرقت در شب ، تعدد سارقین ، سرقت مستخدم از اموال مخدوم خود ، سرقت اداره کنندگان هتل و مسافرخانه از اموال مسافران : مرور زمان تعقیب ۵ سال و مرور زمان اجرای مجازات ۱۰ سال .
۵) سرقت موضوع ماده ۶۵۷ ؛ ربودن های با شگرد مثل کیف زنی و جیب بری : مرور زمان تعقیب۷ سال و مرور زمان اجرای مجازات ۱۰ سال .
۶) سرقت موضوع ماده ۶۶۱ ؛ سرقت تعزیری ساده : مرور زمان تعقیب ۵ سال و مرور زمان اجرای مجازات ۷ سال .
جمع بندی :
در این مقاله به بررسی مفهوم مرور زمان و انواع آن پرداختیم و پس از آن مرور زمان انواع سرقت های تعزیری را به عنوان یکی از مهم ترین جرایم ، متناسب با میزان مجازات آن بیان کردیم . شما نیز اگر هنوز سوالی برایتان باقی مانده است میتوانید از مشاوران دادواره آن را بپرسید . فراموش نکنید که خدمات مشاوره حقوقی در مشهد دادواره هموراه در خدمت شماست.
