یکی از انواع مجازات هایی که قانون گذار در قانون مجازات اسلامی برای جرایم علیه تمامیت جسمانی افراد پیش بینی کرده ، دیه به معنای خون بها است . دیه از در موارد قتل یا ورود جراحت غیر عمد به دیگری و یا قتل و جراحت های عمدی در مواردی که امکان قصاص وجود نداشته باشد تعیین می شود .
در قانون اصولا میزان دیه اعضای متفاوت بدن مشخص است ، اما گاهی با مواردی مواجه می شویم که قانون گذار برای ورود صدمه به آن میزان دیه ای را تعیین نکرده است ، مثلا در قانون میزان دیه پای شخص مشخص شده اما از دیه رگ های عصبی پا صحبتی نشده است . سوالی که در اینجا پیش می آید این است که در این مواقع تکلیف شخص صدمه دیده چیست ؟ آیا راهی برای مطالبه خسارت آن اعضا نیز وجود دارد ؟ بله ، در قانون به دیه ای که میزان آن در شرع تعیین نشده باشد « ارش » گفته می شود که نحوه ی محاسبه آن با دیه تفاوت هایی دارد . به همین دلیل در این مقاله به بررسی تفاوت دیه و ارش و نحوه محاسبه آن می پردازیم . فراموش نکنید که همواره میتوانید روی خدمات مشاوره حقوقی تلفنی در مشهد دادواره حساب کنید.
تفاوت دیه با ارش
دسترسی آسان به سرفصل ها
تفاوت دیه با ارش :
ماده ی ۴۴۸ قانون مجازات اسلامی در تعریف دیه اینطور بیان می کند : « دیه مقدر ، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس ، عضو یا منفعت ، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد مقرر شده است . »
ماده ی ۴۴۹ همین قانون نیز در تعریف ارش می گوید : « ارش ، دیه غیر مقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنی علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می کند .
مقررات دیه مقدر در مورد ارش نیز جریان دارد مگر این که در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود . »
بنابراین مطابق دو ماده ی مذکور ، در تعریف تفاوت دیه و ارش می توان گفت که دیه میزان خسارت وارده بابت قتل یا صدمه غیر عمد و یا قتل و صدمه عمد است که میزان آن به طور دقیق در شرع و به تبع آن قانون تعیین شده است اما ارش میزان خسارتی است که باید بابت ایجاد صدمه به عضوی از بدن پرداخت شود که میزان آن در قانون تعیین نشده است و دادگاه متناسب با اوضاع و احوال پرونده و همچنین با در نظر گرفتن دیه مقدر ، میزان آن را تعیین می کند .
پیشنهاد مکنیم مقاله دیه چیست را مطالعه کنید.
نحوه محاسبه ارش :
مطابق ماده ۴۴۹ قانون مجازات اسلامی که پیش از این بیان کردیم ، دادگاه با در نظر گرفتن چهار مورد ، میزان ارش را محاسبه می کند :
۱) جلب نظر کارشناس
۲) نوع و کیفیت جنایت
۳) تاثیر جنایت بر سلامت مجنی علیه
۴) میزان خسارت وارد شده به مجنی علیه با توجه به میزان دیه تعیین شده ؛ برای مثال ارش رگ های عصبی و یا تاندون پا ، متناسب با دیه پا محاسبه می شود .
