نردبان مجازات ها در قانون مجازات اسلامی ایران به چهار دسته ی حدود، قصاص، دیات و تعزیرات تقسیم می شود. یکی از مجازات هایی که هم در حدود و هم در مجازات های تعزیری دیده می شود؛ مجازات شلاق است. اما سوال اینجاست که آیا میان شلاق حدی و تعزیری تفاوتی وجود دارد؟ اگر هردو بیانگر یک ن.ع از مجازات هستند چرا در دو دسته ی متفاوت قرار گرفته اند و در صورتی که بین آن ها نفاوت وجود دارد، قانون گذار چه تمایزی را میان آن ها قائل شده است؟ در این مقاله از دادواره به پاسخ این سوال خواهیم پرداخت.
پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن ادامه مطلب مطالعه کنید : آیا دخالت در زندگی دیگران جرم است؟
دسترسی آسان به سرفصل ها
تفاوت شلاق حدی و شلاق تعزیری:
در ابتدا بهتر است با مراجعه به مواد ۱۵ و ۱۸ قانون مجازات اسلامی با تفاوت مجازات های حدی و مجازات های تعزیری آشنا شویم. ماده ی ۱۵ قانون مجازات اسلامی در مقام تعریف مجازات حد بیان می کند:« حد مجازاتی است که موجب، نوع، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مقدس تعیین شده است.» و در ماده ی ۱۸ همین قانون، مجازات تعزیری به این شکل تعریف شده است:« تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و به موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال می گردد. نوع، مقدار، کیفیت اجراء و مقررات مربوط به تخفیف، تعلیق، سقوط و سایر احکام تعزیر به موجب قانون تعیین می شود… .»
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : مرخصی زندانیان چگونه است؟
بنابراین اولین تفاوتی که میان مجازات شلاق های حدی و شلاق های تعزیری می توان بیان کرد این است که میزان و کیفیت آن در شرع تعیین شده است و قانون گذار حق تغییر، تخفیف، تعلیق و یا تبدیل آن را ندارد مانند مجازات ۸۰ ضربه شلاق برای مصرف مسکر یا ۱۰۰ ضربه در زنای با محارم یا زنای محصنه. اما میزان و کیفیت شلاق تعزیری به موجب نظر قانون گذار تعیین شده و به همین جهت امکان تخفیف، تبدیل و یا تعلیق آن وجود دارد. ضمن این که اصولا بر طبق قواعد فقهی تعزیر مادون ( پایین تر ) حد است و میزان شلاق های تعزیری باید کمتر از ۱۰۰ ضربه در جرایم منافی عفت( به جهت اینکه شلاق حدی زنا ۱۰۰ ضربه است) و کمتر از ۷۵ ضربه در سایر جرایم( به جهت اینکه پایین ترین میزان شلاق حدی در سایر جرایم مربوط به قوادی با ۷۵ ضربه است) باشد.
تفاوت دیگری که میان شلاق حدی و تعزیری می توان قائل شد در خصوص مجازات های تبعی و محرومیت از حقوق اجتماعی است؛ به این صورت که مطابق بند پ ماده ی ۲۵ قانون مجازات اسلامی در صورت محکومیت شخص به شلاق حدی، شخص تا دو سال از حقوق اجتماعی محروم خواهد شد اما شلاق تعزیری صرفا در سجل کیفری محکوم ثبت شده و محرومیتی برای او در پی نخواهد داشت.
و در نهایت در اجرای حکم شلاق حدی اگر تازیانه به قسمت دیگری از بدن محکوم برخورد کند، تازیانه زننده مسئول نیست در حالی که در اجرای حکم شلاق تعزیری اگر تازیانه به جای دیگری از بدن محکوم اصابت کرد و باعث ایجاد صدمه گردید شخصی که تازیانه میزند مسئول است و حتی ممکن است به محکوم دیه هم پرداخت شود.
جمع بندی :
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل درمورد تفاوت شلاق تعزیری و حدی صحبت کنیم ، در این زمینه اگر سوال و یا صحبتی دارید میتوانید از طریق کامنت ها زیر همین پست و یا با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی آنلاین دادواره با کارشناسان ما در ارتباط باشید و سوالات خود را از ایشان بپرسید .
