به محض وقوع عقد بین زن و شوهر ، آن ها از نظر شرعی و قانونی مکلف می شوند که وظایفی را در قبال هم انجام دهند ، هر چند که رعایت این وظایف قبل از هر چیز به تفاهم و توافق بین طرفین بر می گردد اما در بعضی موارد حمایت قانون از انجام آن ها و ایجاد ضمانت اجراهایی برای سر پیچی از انجام آن وظایف لازم به نظر می رسد . قانون مدنی این وظایف را با عنوان تمکین شناخته و مواد و ضمانت اجراهایی را در این خصوص بیان کرده است .
تمکین در اصطلاح عرفی به معنای پیروی زن از خواسته های شوهر است ، هر چند که این معنا تا حدی به معنای حقوقی و قانونی تمکین نزدیک است ، اما به طور کلی محدود کردن تمکین به زنان نادرست به نظر می رسد ، چرا که مردان نیز در قبال همسر خود وظایفی داشته و موظف به رعایت آن ها می باشند . علاوه بر این اگر شوهر توقعات نا مشروع یا نامتعارفی از زن داشته باشد ، زن مکلف به اطاعت از او نیست ، مثلا اگر شوهر از زن بخواهد که اموالش را به او انتقال دهد زن مکلف به اطاعت از او نیست . یا کنترل رفت و آمد مکاتبات زن توسط شوهر نباید از حدود متعارف خارج باشد و هر گاه مرد برخلاف حدود متعارف از خروج زن از خانه و بازدید خویشاوندان و دوستانش جلوگیری کند ، رفتار او سوء معاشرت به حساب می آید .
دسترسی آسان به سرفصل ها
تمکین در لغت به چه معناست؟
تمکین در لغت به معنای تن دادن و در متون قانونی به معنای ادای وظایف زوجیت از جانب زن است . تمکین در قانون به دو نوع است : تمکین عام و تمکین خاص ، تمکین عام به این معناست که زن باید وظایفی را که مطابق قانون برعهده ی او قرار داده شده را انجام دهد ، مثل این که در منزلی که شوهر تعیین می کند سکونت کند و ریاست او را در خانه بپذیرد و تمکین خاص به معنای انجام وظایف زناشویی او در قبال شوهر است .
در صورتی که زن به دلایلی غیر از دلایل موجه و مشروع ، از ادای وظایف خود ، خودداری کند یا به عبارت دیگر عدم تمکین زن نشوز نامیده می شود و به زن نشوز کننده ناشزه می گویند .
سوال اینجاست که چه ضمانت اجرای قانونی برای نشوز زن وجود دارد و در صورت عدم تمکین زن چه حقی برای مرد ایجاد می شود؟ و آیا در صورت عدم تمکین مرد نیز حقی برای زن متصور است ؟ در این مقاله قصد داریم با پاسخ به این سوالات ، در مورد الزام به تمکین توضیح داده و در نهایت نمونه ای از متن دادخواست الزام به تمکین را برای آشنایی بهتر شما قرار خواهیم داد
الزام به تمکین
الزام به تمکین :
در صورت عدم تمکین از سوی زن ، در ابتدا بهتر است اظهار نامه ای مبنی بر لزوم تمکین و بازگشت زوجه به منزل از طرف شوهر برای زن فرستاده شود .پس از آن مرد می تواند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواستی مبنی بر الزام به تمکین را ثبت کرده و در دادگاه خانواده ی محل اقامت زوجه اقامه ی دعوی کند .
معمولا رویه ی دادگاه های خانواده این گونه است که زوج باید در ابتدا در دادگاه ثابت نماید که مقدمات تمکین مثل تهیه ی مسکن و اسباب منزل را تهیه کرده است . پس از صدور رای ، هر یک از طرفین که رای دادگاه بدوی به ضرر او باشد می تواند ظرف مهلت بیست روز از تاریخ ابلاغ رای اعتراض یا درخواست تجدید نظر خواهی را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کند .
در نهایت در صورتی که حکم به نفع زوج صادر شود ، می تواند اجرائیه ی حکم الزام به تمکین را پس از قطعیت از دادگاه تقاضا کند ، در این صورت باید توجه داشت زن را به اجبار نمی توان به منزل شوهر برگرداند و ملزم به تمکین کرد ، بلکه در صورت عدم اجرای رای دادگاه زن ناشزه محسوب شده و دیگر مستحق نفقه نخواهد بود و نمی تواند شکایتی مبنی بر الزام به پرداخت نفقه علیه زوج داشته باشد .
طرح دعوای الزام به تمکین علیه زوج:
به نظر می رسد با توجه به مفاد ماده ی ۱۱۰۲ در خصوص برقرار شدن حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر به محض وقوع صحیح نکاح و ماده ی ۱۱۰۳ قانون مدنی که بیان می کند : « زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند . » می توان گفت در صورتی که مرد در انجام وظایف زناشویی و تکالیفی که بر عهده ی اوست کوتاهی کند ، زن نیز می تواند دعوای الزام به تمکین او را در دادگاه مطرح کرده و اگر با الزام دادگاه هم مرد از انجام وظایف خود خوداری کند ، زن می تواند درخواست طلاق کند .
پیشنهاد میکنیم مقاله تمکین چیست و انواع تمکین از نظر قانون را از دست ندهید.
نمونه متن دادخواست الزام به تمکین :
ریاست محترم دادگاه خانواده …
با سلام
به استحضار می رساند که موکل و خوانده ی محترم از مورخ …. بر طبق عقد نامه ی پیوست در عقد نکاح دائم یکدیگر می باشند و از مورخ …. زندگی مشترک را آغاز کرده اند ، ولیکن زوجه از تاریخ …. زندگی مشترک را بدون دلیل موجه و قانونی ترک کرده و حاضر به بازگشت به زندگی و تمکین از شوهر نیست ، لذا مطابق ماده ی ۱۱۱۴ قانون مدنی از دادگاه محترم تقاضای صدور حکم الزام به تمکین زوجه را دارم .
جمع بندی :
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل درمورد نحوه الزام به تمکین صحبت کنیم و مشخص کردیم که اگر زنی تمکین نکند چه حقوقی برای شوهرش به وجود می آید؟ زن در مقابل تمکین خود چه حق و حقوقی دارد ؟ اگر در این زمینه باز هم سوالی دارید میتوانید با ما درمیان بگذارید و اگر هم تجربه ارزشمندی دارید میتوانید در قسمت نظرات همین پست آن را به اعلام کنید . فراموش نکنید که خدمات مشاوره حقوقی تلفنی در مشهد دادواره همسراه در خدمت شماست.
