آرایی که از دادگاه های کیفری صادر می شوند به طور کلی به دو دسته قرار و حکم تقسیم می شوند. یکی از دو قرارهایی که از سوی مراجع کیفری صادر شده و گاهی در خصوص تفاوت میان آن دو ابهام به وجود می آید؛ قرار منع تعقیب و قرار ترک تعقیب است که در این مقاله از دادواره به بررسی این دو قرار و تفاوت میان آن دو می پردازیم.
دسترسی آسان به سرفصل ها
قرار منع تعقیب چیست؟
این قرار اظهار نظر ماهوی و صریح مرجع تحقیق مبنی بر کافی نبودن دلایل اثبات اتهام متهم است و در دو مورد صادر می شود که یا جرمی واقع نگردیده و یا متهم مرتکب آن نشده باشد.
ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص بیان می کند:« بازپرس…در صورت جرم نبودن عمل ارتکابی و یا فقدان ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار منع تعقیب صادر و پرونده را فوری نزد دادستان ارسال می کند. دادستان باید ظرف سه روز از تاریخ وصول، پرونده تحقیقات را ملاحظه و نظر خود را به طور کتبی اعلام کند و پرونده را نزد بازپرس برگرداند…»
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : جرم جعل چیست و مجازات آن چه می باشد؟
منظور از جرم نبودن عمل ارتکابی، اعم از این است که عمل منتسب به متهم در هیچ یک از قوانین جرم شناخته نشده باشد، مانند عدم حضور فروشنده در روز مقرر در دفتر اسناد رسمی برای تنظیم سند انتقال مورد معامله، یا اینکه آن عمل جرم بوده ولی در پرونده تحت رسیدگی، ارتکاب نیفتاده باشد. مانند اتهام آدم ربایی در فرضی که معلوم شود بزهدیده ادعایی بالغ و عاقل بوده و با آگاهی و آزادی اراده همراه متهم رفته باشد.
علاوه بر این دو فرض، فرض سوم صدور قرار منع تعقیب جایی است که دلیل کافی بر انتساب جرم به متهم وجود نداشته باشد، مانند موردی که پس از طرح شکایت قتل عمدی علیه شخصی معین، تحقیقات نشان دهد که قتل واقع شده اما متهم مرتکب این قتل نگردیده است.
قرار ترک تعقیب چیست؟
نهادی در حقوق کیفری وجود دارد به نام ترک تعقیب که برای شاکی در جرایم قابل‌گذشت این امکان را فراهم می‌آورد که قبل از صدور کیفرخواست،از دادسرا تقاضا کند که تعقیب متهم متوقف شود.
البته شاکی میتواند بعد از صدور قرار ترک تعقیب متهم ، یک سال از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب ، تعقیب مجدد متهم را درخواست کند .
قرار ترک تعقیب فقط توسط دادستان صادر میشود و از طریق هیچ مقام رسمی دیگری قابلیت صدور ندارد اما قرار منع تعقیب هم توسط دادسرا هم توسط دادگاه صادر خواهد شد .
ماده ۷۹ قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص بیان می کند:« در جرائم قابل گذشت، شاکی می تواند تا قبل از صدور کیفرخواست درخواست ترک تعقیب کند. در این صورت، دادستان قرار ترک تعقیب صادر می کند. شاکی می تواند تعقیب مجدد متهم را فقط برای یک بار تا یک سال از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب درخواست کند.»
بنابراین مطابق این ماده قرار ترک تعقیب در صورت وجود شرایط زیر صادر می شود:
- در جرایم تعزیری قابل گذشت ( با گذشت شاکی )
- شاکی باید در مرحله رسیدگی پرونده و قبل صادر شدن کیفرخواست از متهم گذشت کند .
- فقط یک بار و در مدت زمان مشخص صادر می شود . زمانی که شاکی نمی خواهد تا کلا پرونده مختومه شود و قصد دارد به متهم مهلتی بدهد تا خسارات وارده را جبران کند ، این درخواست شاکی برای ترک تعقیب متهم به دلایل مختلفی صورت می گیرد . اعم از توافق بین شاکی و متهم و یا عدم اعتماد شاکی به متهم و …
- در نهایت توجه داشته باشید که قرار ترک تعقیب ، از طرف شاکی یا متهم قابل اعتراض نمی باشد.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : مجازات حمل اسلحه بدون مجوز
جمع بندی :
در این مقاله از دادواره سعی کردیم به طور کامل درمورد قرار منع تعقیب و ترک تعقیب صحبت کردیم ؛ در این زمینه اگر سوالی دارید میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی آنلاین با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
