دیوان عدالت اداری در ایران، نهادی است که به بررسی شکایات مردم از دولت می‌پردازد. اصل یکصد و هفتاد و سوم قانون اساسی درباره لزوم وجود چنین نهادی اینطور مقرر کرده است: «به منظور رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به مأمورین یا واحدها یا آیین نامه های دولتی و احقاق حقوق آنها، دیوانی به نام “دیوان عدالت اداری” زیر نظر رئیس قوه قضائیه تأسیس می گردد. حدود اختیارات و نحوه عمل این دیوان را قانون تعیین می کند.»
دیوان عدالت اداری یکی از نهادهای زیر مجموعه قوه قضائیه است، این دیوان در تهران، پایتخت ایران مستقر است که متشکل از شعب بدوی،تجدید نظر،هیأت عمومی و هیأت های تخصصی می باشد. اما در سایر استان‌ها نیز دفتر دارد.
رسیدگی به مقررات دولتی خلاف قانون، شرع و خارج از صلاحیت قوه مجریه، بر عهده هیات عمومی دیوان عدالت اداری است.
اما آ‌نچه در این مقاله از دادواره قصد داریم به آن بپردازیم، وظایف دیوان عدالت اداری و شیوه رسیدگی در آن به عنوان یکی از مراکز تظلم خواهی مردم از دولت است.
پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن مطلب مطالعه کنید : سامانه ثنا چیست و نحوه ثبت نام در آن چگونه است
دسترسی آسان به سرفصل ها
وظایف دیوان عدالت اداری
- رسیدگی به اعتراضات و شکایات مردم از اقدامات و تصمیماتی که توسط سازمانها، موسسات و وزارتخانه ها و شهرداری ها و شرکت های دولتی صورت می گیرد در حیطه صلاحیت دیوان عدالت اداری است.
- به شکایات، اعتراضات و آرای قطعی هیات های رسیدگی به تخلفات اداری، کمیسیون موضوع ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها و هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما رسیدگی می کند.
- دیوان به شکایاتی که از جانب کارمندان دولتی، قضات، مشمولین قانون مدیریت خدمات کشوری اعم از کشوری و لشکری از جهت ضایع شدن حقوق استخدامی صورت می گیرد رسیدگی می کند.
- طبق ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، در صورتی که رئیس قوه قضائیه یا رئیس دیوان،رأی قطعی شعب دیوان را خلاف بیّن شرع یا قانون تشخیص دهند، رئیس دیوان می تواند پرونده را مجدداً در معرض رسیدگی ماهوی و صدور رأی توسط یکی از شعب دیوان قرار دهد. این امر به عنوان یکی ازشیوه های استثنایی تجديدنظر در آراء صادره توسط شعب دیوان به شمار می آید.
- علاوه بر این در قانون دیوان، امکان اعاده دادرسی مورد شناسایی قرارگرفته است. در موارد ادعای خلاف شرع بودن مصوبه ، دستورالعمل ، آیین نامه یا بخشنامه های دستگاههای اجرایی از سوی شاکی موضوع به شورای محترم نگهبان ارجاع و نظر این شورا ملاک عمل خواهد بود.
نحوه رسیدگی در شعب دیوان عدالت اداری
شکایات از تصمیمات و اقدامات واحدها و مأموران دولتی و همچنین شکایات از تصمیمات و آراء قطعی هیأت ها و کمیسیون های اداری و شکایات استخدامی کارکنان دولت و برخی نهادها و دستگاههای عمومی و اجرایی کشور توسط شعب دیوان مورد رسیدگی قرار میگیرند.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : مراحل و نحوه ﺛﺒﺖ دادﺧﻮاﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻗﻀﺎﯾﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ
رسيدگی در شعب ديوان، نیازمند تقديم دادخواست است. شکات میتوانند دادخواست خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا دفاتر استانی دیوان تسلیم نمایند.
شعب دیوان به شکایتی رسیدگی می‌کنند که شخص ذی‌نفع یا وکیل یا قائم‌مقام یا نماینده قانونی وی، رسیدگی به شکایت را برابر قانون، درخواست کرده باشد.
شعب دیوان می توانند در صورتي كه تصميمات و اقدامات موضوع شكايت، موجب تضييع حقوق اشخاص شده باشد، حكمی مبنی بر نقض رأي يا لغو اثر از تصميم واقدام مورد شكايت يا الزام طرف شكايت به اعاده حقوق تضييع شده صادر نمايند.
در چنین مواردی رسیدگی به پرونده در صورت صدور دستور موقت خارج از نوبت خواهد بود.
جمع بندی :
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل درمورد وظایف دیوان عدالت اداری صحبت کنیم ، در این زمینه اگر سوال و یا مشکلی دارید میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی با کارشناسان دادواره در ارتباط باشید.
