دیه ، یکی از انواع مجازات هایی است که در قانون مجازات اسلامی ایران به تبعیت از متون فقهی اسلام ، برای جنایت علیه تمامیت جسمانی اشخاص پیش بینی شده است . به عبارتی دیه مالی است که در جنایات غیر عمدی بر نفس ، اعضاء و منافع و یا جنایات عمدی در مواردی که به هر جهت قصاص ندارد ، به اولیای دم یا مجنی علیه پرداخت می شود .
اما در مواردی میزان دیه مبلغی است که مجرم توانایی پرداخت آن را بلافاصله پس از صدور حکم ندارد . در قانون برای جلوگیری ازایجاد فشار و عسر و حرج مجرم ، مهلت هایی برای ئرداخت دیه از سوی او تعیین شده است .
اما این مهات ها بر چه اساسی مشخص شده اند و برای چه مدتی به مجرم فرصت پرداخت دیه را می دهند ؟ در این مقاله از دادسرا به پاسخ این سوال و توضیح پیرامون مهلت پرداخت دیه خواهیم پرداخت
پیشنهاد میکنیم قبل از خواندن ادامه مطلب مطالعه کنید : دیه و مجازات پاره شدن پرده بکارت به صورت عمد یا غیر عمد
مهلت پرداخت دیه
دسترسی آسان به سرفصل ها
مهلت پرداخت دیه :
ماده ی ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی در خصوص مهلت پرداخت دیه این طور تعیین تکلیف کرده است : « مهات پرداخت دیه ، از زمان وقوع جنایت به ترتیب زیر است مگر اینکه به نحو دیگری تراضی شده باشد :
الف) در عمد موجب دیه ، ظرف یک سال قمری
ب) در شبه عمد ، ظرف دو سال قمری
پ) در خطای محض ، ظرف سه سال قمری
تبصره – هرگاه پرداخت کننده در بین مهلت های مقرر نسبت به پرداخت تمام یا قسمتی از دیه اقدام نماید ، محکوم له مکلف به قبول آن است . »
بنابراین مطابق این ماده ، در جنایات عمدی بر نفس یا اعضا یا منافع شخص یک سال قمری و در جنایات شبه عمد دو سال قمری و همچنین در جنایات خطای محض سه سال قمری مهلت ، مهلت برای پرداخت دیه دارد .
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : در قانون مجازات اسلامی تفاوت پرداخت دیه زن و مرد به چه صورت است؟
ماده ی ۴۸۹ نیز در مورد مهلت پرداخت دیه در جنایات خطای محض و شبه عمد این طور بیان می کند که : « در جنایت خطای محض پرداخت کننده باید ظرف هر سال ، یک سوم دیه و در شبه عمدی ، ظرف هر سال نصف دیه را بئردازد . »
نکته ی قابل به ذکر بعدی است است که طبق ماده ی ۴۹۰ ، در صورتی که پرداخت کننده بخواهد هر یک از انواع دیه را پرداخت کرده و یا پرداخت دیه به صورت اقساطی باشد ، معیار قیمت زمان پرداخت است مگر اینکه بر یک مبلغ قطعی توافق شده باشد .
و در نهایت مطابق ماده ی ۴۹۱ قانون مجازات اسلامی ، در مواردی که بین مرتکب جنایت عمدی و اولیای دم یا مجنی علیه بر گرفتن دیه توافق شود ولی مهلت پرداخت آن مشخص نشود ، دیه باید ظرف یک سال از حین توافق پرداخت شود .
جمع بندی :
در این مقاله به بررسی مهلت پرداخت دیه در قانون مجازات اسلامی پرداختیم و آن را در جنایات عمد ، شبه عمد و خطای محض مورد بررسی قرار دادیم . علاوه بر این در مورد معیار قیمت دیه در پرداخت اقساطی آن و عدم تعیین مهلت پرداخت نیز سخن گفتیم . در این مورد اگر هنوز هم شک و ابهامی باقی مانده است میتوانید از طریق مشاوره حقوقی در مشهد با کارشناسان دادواره در ارتباط باشید.
