اکثر مردم تصور می کنند تنها زمانی که می خواهند مالی را به موصی له بدهند باید وصیت نامه تنظیم کنند، اما نوشتن وصیت نامه تنها مربوط به این مورد نمی باشد، برای مثال موصی می تواند انجام کاری را پس از مرگ خود برعهده فرد دیگری قرار دهد. وصیت نامه مانند سایرعقدها نیاز به شرایطی برای صحت دارد که شامل صحت وصیت نامه و هم ناظر بر طرفین آن است. در این مقاله از دادواره به بررسی جداگانه ی هر یک از آن ها می پردازیم.
وصیت نامه تنها سندی است که شخص موصی می تواند آن را به هرشکلی تهیه و تنظیم نماید و تکلیف برخی امور پس از مرگش را مشخص کند. قوانین وصیت نامه از قرآن و منابع فقهی برداشته شده اند و اغلب تصورات غلطی در رابطه با احکام وصیت در بین مردم وجود دارد، به طور مثال محروم کردن یکی از ورثه از ارث یکی از تصورات اشتباه افراد است. در این مقاله از دادواره سعی می کنیم به رایج ترین سوالات حقوقی در رابطه با نوشتن وصیت نامه، به زبان ساده پاسخ دهیم.
دسترسی آسان به سرفصل ها
شرایط صحت وصیت نامه:
همانطور که در بالا اشاره کردیم وصیت نامه از جهت صحیح بودن هم به اثبات صحت وصیت نامه و هم ناظر بر طرفین است. شرایط صحت وصیت نامه به دو دسته زیر تقسیم می شود :
۱-وصیت شفاهی
این وصیت نامه باید در هنگام حضور دو شاهد به صورت شفاهی تهیه شود، اینگونه که یکی از شاهدان متن وصیت نامه را همراه با تاریخ روز، ماه و سال تنظیم کند و حاضران آن را امضا کنند. وصیت شفاهی تنها برای زمانی است که شرایط اضطراری بوده و امکان به جا آوردن تشریفات نوشتن مفاد وصیت نامه وجود ندارد. به طور مثال در هنگام جنگ، زلزله می توان از اینگونه وصیت استفاده کرد.
نکته مهم این است که اگر وصیت کننده در هنگام عادی شدن شرایط نیز همچنان در قید حیات باشد باید وصیت نامه خود را به صورت قانونی و همراه با تشریفات لازم تنظیم کنند. اگر شخص به صورت شفاهی وصیت کند و هنگامی که وراث بخواهند به آن عمل کنند، در صورتی که اختلافی بین آن ها وجود داشته باشد، نمی توانند به درستی آن را در دادگاه اثبات کنند و با مشکل روبرو خواهند شد.
همچنین موصی می توانند وصیت دوم خود را در هر شرایطی پس از وصیت اول خود صادر کند. پیش از آن لازم است از وصیت خود برگردد، در این صورت وصیت دوم می تواند مورد پذیرش قرار گیرد و به اجرا شود.
۲-وصیت کتبی
وصیت نامه کتبی و نوشتاری اگر تنظیم شده باشد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این گونه وصیت نامه معمولا به عنوان آخرین نوشته موصی و به عنوان آخرین اراده وصیت کننده تلقی می شود. قانون گذار به خاطر اطمینان موصی له، اختیار تغییر در وصیت نامه را به وی داده است. در دعاوی مطرح در دادگاه اصولا فقط به وصیت نامه های کتبی استناد می کنند و وصیت نامه های شفاهی قابل استناد نبوده و عموما به آن توجه نمی شود.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : نکات مهم حقوقی در تنظیم وصیت نامه
شرایط طرفین وصیت برای صحت وصیت نامه چیست ؟
شرایط طرفین وصیت به شرح زیر است:
۱-شرایط موصی
شخصی که می خواهد وصیت کند باید دارای پنج شرط نظیر عقل، بلوغ، اختیار، رشد کامل و عدم خودکشی باشد. علاوه بر این ها موصی باید اهلت داشته باشد و بتواند در اموال خود تصرف داشته باشد. پس شخصی که در تصرف اموالش مجاز نباشد و همچنین وصیت فرد دیوانه، کودک، شخص مست و کسی که مجبور شده باشد، صحیح نیست.
۲-شرایط وصی
شخص اجرا کننده وصیت نامه نیز باید شرایطی را دارا باشد:مسلمان، بالغ و قابل اطمینان باشد. در نتیجه نمی توان به نابالغ، کافر و دیوانه وصیت کرد. از دیگر شرایط وصی قابل اعتماد بودن او است، اگر چه که احتیاط آن است که عادل نیز باشد.
نکته مهم در شرایط وصی این است که، اگر شخص اجرا کننده وصیت را بپذیرد و پیش از مرگ وصیت کننده آن را رد نکند، همچنین اگر رد کند و به اطلاع شخص موصی نرساند، اجرای مفاد این وصیت نامه بر وی واجب است. نکته مهم اینجاست که حتی اگر وصی پس از مرگ وصیت کننده متوجه مفاد وصیت شود، حقی برای رد یا نادیده گرفتن آن ندارد و باید حتما آن را اجرا کند.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : همه چیز درباره ترکه
انواع وصیت نامه چیست ؟
وصیت نامه های قابل ارائه برای دادگاه باید به سه شکلی که از پیش در قانون وجود دارد، تنظیم و اجرا شود که عبارت از موارد زیر است:
۱-وصیت نامه خود نوشت
در اینگونه وصیت نامه ها، شخص وصیت کننده باید با خط خود متن را نوشته و حتما تاریخ روز، ماه و سال را به خط خود در وصیت نامه درج نماید. نکته مهم این است که حتما باید موصی آن را امضا کند و اثر انگشت و مهر موصی به تنهایی اعتبار ندارد.
به همین دلیل است که افراد نابینا و کم سواد نمی توانند از وصیت نامه خود نوشت برای پس از مرگ خود استفاده کنند، بلکه باید از سایر شیوه های نوشتن استفاده کنند.
۲-وصیت نامه رسمی
اینگونه وصیت نامه ها خواه منقول یا غیرمنقول در دفتر اسناد رسمی باید تنظیم و تهیه شود. وصیت نامه رسمی از وصیت نامه خود نوشت معتبرتر است. این وصیت نامه برای افراد بی سواد بهترین گزینه است.
۳-وصیت نامه سری
این شیوه از وصیت کردن برخلاف وصیت نامه خود نوشت می تواند با خط هر کسی نوشته شود. سپس باید به اداره ثبت محل موصی یا محلی که در آیین نامه وزارت دادگستری معین شده است به امانت بسپارند. نکته مهم این است که باید حتما امضا موصی در وصیت نامه باشد.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : وصیت نامه کامل دقیقا چه شرایطی را دارد؟
جمع بندی :
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل درمورد شرایط صحت وصیت نامه به طور تمام و کمال صحبت کنیم . هنوز سوالی دارید؟ میتوانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی در مشهد دادواره با ما در ارتباط باشید و سوال خود را بپرسید .
