از آنجاییکه ازدواج یک قرارداد مالی نیست و از سوی دیگر تثبیت خانواده و محدود کردن موارد انحلال آن مورد نظر قانون گذار بوده است ، بسیاری از خیاراتی که جهت فسخ معامله در سایر عقود مالی مطرح می شود در نکاح وجود ندارد .
فسخ ازدواج به معنای از بین بردن آن رابطه حقوقی و اخلاقی است که در نتیجه عقد نکاح بین زوجین صورت گرفته بوده است و قواعد ویژه ای داشته و موارد آن محدود هستند . مفهوم فسخ در نکاح با طلاق متفاوت است ، فسخ در صورت وجود شرایط پیش بینی شده توسط قانون گذار صورت می گیرد ، هم در ازدواج دائمی و هم در ازدواج موقت صورت می گیرد و به طور کلی باطل کردن اصل عقد ازدواج است .
اما موارد فسخ نکاح در قوانین حقوقی ایران به چه صورت است و شامل چه مواردی می شود ؟ در این مقاله از دادواره به بررسی پاسخ این سوالات خواهیم پرداخت .
قبل از خواندن ادامه مطلب پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : عده در ازدواج موقت چقدر است؟
فسخ نکاح
دسترسی آسان به سرفصل ها
موارد فسخ نکاح از سوی زن و مرد :
در دو مورد مطابق قانون مدنی حق فسخ هم برای زن و هم برای مرد ایجاد می شود :
۱) جنون : ماده ی ۱۱۲۱ قانون مدنی در این خصوص مقرر می کند : « جنون هر یک از زوجین به شرط استقرار اعم از این که مستمر یا ادواری باشد برای طرف مقابل موجب حق فسخ است . »
۲) تخلف از شرط صفت : مطابق ماده ی ۱۱۲۸ قانون مدنی : « هر گاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متباینا بر آن واقع شده باشد . »
موارد فسخ نکاح از سوی زن :
ماده ی ۱۱۲۲ قانون مدنی در مقام تعیین عیوبی که در صورت وجود آن ها در زوج ، برای زوجه حق فسخ ایجاد می شود بیان می کند : « عیوب زیر در مرد موجب حق فسخ برای زن خواهد بود :
۱) خصاء
۲) عنن به شرط اینکه ولو یکبار عمل زناشویی را انجام نداده باشد .
۳) مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد . »
خصاء به معنای اخته شدن مرد با از دست دادن بیضه‌ها و قدرت انزال و بارورسازی است و عنن نیز به معنای اتوانی جنسی مرد برای نُعوظ (سفت و راست شدن) آلت تناسلی، قبل یا بعد از عقد، به شرط اینکه حتی یکبار عمل زناشویی را انجام نداده باشد .
توجه داشته باشید که با تاکید ماده ی ۱۱۲۵ قانون مدنی ؛ جنون و عنن در مرد هرگاه بعد از عقد هم حادث شود موجب حق فسخ برای زن خواهد بود .
فسخ نکاح
موارد فسخ نکاح از سوی مرد :
ماده ی ۱۱۲۳ قانون مدنی در خصوص مواردی که در صورت وجود آن ها در زوجه ، برای زوج حق فسخ ایجاد می شود بیان می کند : « عیوب ذیل در زن موجب حق فسخ برای مرد خواهد بود :
۱) قرن ( وجود بافت سخت استخوانی یا غضروفی در آلت تناسلی زن که مانع آمیزش جنسی می‌شود . )
۲) جذام ( بیماری عفونی مزمن پوستی )
۳) برص ( بیماری پوستی با لکه‌های کوچک و بزرگ شیری‌رنگ که نام دیگرش «پیسی» است . )
۴) افضاء ( یکی شدن مجرای بول و حیض )
۵) زمین گیری
۶) نابینائی از هر دو چشم . »
لازم به ذکر است با توجه به تاکید ماده ی ۱۱۲۴ قانون مدنی ؛ عیوب زن در صورتی موجب حق فسخ برای مرد است که عیب مزبور در حال عقد وجود داشته است .
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید : تدلیس و یا فریب در ازدواج چیست و ضمانت اجرای آن چه می باشد؟
جمع بندی :
در این مقاله سعی کردیم درمورد موارد فسخ نکاح از سوی زن و مرد به طور کامل صحبت کنیم . اگر در این مورد سوالی دارید میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و مشاوره حقوقی آنلاین دادواره کمک بگیرید.
